Bank a SKOK — podstawowe różnice

SKOK-i to instytucje działające bardzo podobnie do banków. Pomiędzy obiema podmiotami istnieje jednak kilka niewielkich, acz istotnych różnic. W artykule przyjrzymy się im bliżej.

Jak wynika z badania, przeprowadzonego na zlecenie Komisji Nadzoru Finansowego niewielu Polaków zdaje sobie sprawę z różnic pomiędzy bankami a SKOK-ami. Ogromny odsetek badanych ignoruje także ryzyko związane z powierzaniem oszczędności firmom niepodlegającym nadzorowi zewnętrznych organów.

Czym jest SKOK?

Skrót SKOK pochodzi od nazwy „spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa”. Działalność SKOK-ów reguluje ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2) oraz Prawo spółdzielcze. Zgodnie z przepisami, zaistnienie takiego podmiotu wymaga dobrowolnego zrzeszenia się nieograniczonej liczby osób, prowadzących działalność gospodarczą na rzecz swoich członków. Aby móc skorzystać z usług SKOK-u należy zostać członkiem spółdzielni, czyli dokonać rejestracji, wnieść opłatę wstępną oraz wykupić choćby jeden udział w kasie. Członka SKOK-u można określić mianem jego współwłaściciela, co — zwłaszcza w teorii — zapewnia mu nieco wyższy status niż klientowi banku. W przypadku rezygnacji z członkostwa Kasy zapewniają zwrot wpłat na wkład członkowski i udziały. Taki warunek jest pierwszą i jedną z najistotniejszych różnic pomiędzy bankiem a SKOK-iem. Aby skorzystać z usług banku, nie trzeba bowiem wnosić żadnych opłat, rejestrować się i wypełniać deklaracji członkowskiej.

Ile wynoszą opłaty wstępne w SKOK-ach i jak do nich przystąpić?

Wysokość opłat wstępnych zależy od konkretnego SKOK-u. Kwestię tę omówimy więc na kilku konkretnych przykładach. Będą to: SKOK Chmielewskiego działający w Lublinie, SKOK Krakowska oraz SKOK Kozienice.

SKOK Chmielewskiego
Aby zostać członkiem kasy wystarczy:

• odwiedzić jeden z oddziałów kasy z dowodem osobistym,
• wpłacić wpisowe w wysokości 15,00 zł,
• wykupić co najmniej jeden udział – 128,00 zł (w przypadku wystąpienia z Kasy udziały są zwracane).

SKOK Krakowska
Aby przystąpić do Krakowskiej SKOK, wystarczy:

• przyjść z dowodem osobistym do dowolnego oddziału Krakowskiej SKOK.
• złożyć pisemną deklarację przystąpienia do kasy,
• wpłacić wpisowe (10 zł),
• wykupić co najmniej jeden udział (74 zł),
• wnieść wkład członkowski (1 zł).

SKOK Kozienice
Członkiem SKOK Kozienice może zostać każda osoba fizyczna oraz organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, jednostki organizacyjne kościołów i związków wyznaniowych posiadające osobowość prawną, spółdzielnie, związki zawodowe oraz wspólnoty mieszkaniowe (tzw. Podmioty III sektora).

Aby zostać członkiem SKOK Kozienice, należy:

• zgłosić się do jednej z placówek z dowodem osobistym,
• złożyć pisemną deklarację członkowską,
• wykupić przynajmniej jeden udział członkowski (130 zł) – w przypadku rezygnacji z członkostwa w kasie zwracany w całości,
• wnieść wkład członkowski (10 zł) – w przypadku rezygnacji z członkostwa w kasie zwracany w całości,
• wpłacić wpisowe (20 zł).

Jakie produkty finansowe oferują SKOK-i?

Większość SKOK-ów oferuje klientom konta osobiste, fundusze inwestycyjne, karty kredytowe, lokaty, pożyczki oraz ubezpieczenia.

Przedmiot działalności banków i SKOK-ów

Głównym celem działalności banków jest przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów oraz wykonywanie innych czynności określonych przepisami Prawa bankowego i wymienionych w statucie banku. W swoich działaniach banki skupiają się głównie na osiąganiu zysków. Zgodnie z przepisami prawa spółdzielczego, kasy oszczędnościowo-kredytowe powinny działać w celach niezarobkowych, udzielając wsparcia swoim członkom poprzez oferowanie im produktów finansowych na wyjątkowo atrakcyjnych warunkach.

Banki a SKOK-i – bezpieczeństwo środków

Zarówno banki, jak i SKOK-i są objęte gwarancjami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. W praktyce oznacza to, że środki lokowane w obu instytucjach są zabezpieczone do równowartości 100 tys. euro.

Nadzór nad bankami i SKOK-ami

Jeszcze jakiś czas temu działalność SKOK-ów podlegała jedynie nadzorowi Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej. Od 27 października 2012 r. nadzór nad Spółdzielczymi Kasam Oszczędnościowo-Kredytowymi objęła Komisja Nadzoru Finansowego. Instytucja ta sprawuje pieczę także nad działalnością banków spółdzielczych i komercyjnych.

Bank i SKOK a BIK

Czy SKOK-i podobnie jak banki przekazują informacje na temat kredytobiorców do BIK-u? Czy podejmując decyzje kredytowe, weryfikują historię kredytową w Biurze Informacji Kredytowej? SKOK-i, podobnie jak banki komercyjne i spółdzielcze przed udzieleniem pożyczki weryfikują historię kredytową w BIK-u. Przekazują instytucji również informacje na temat terminowych płatności oraz zaległości w spłacie zobowiązań. Choć zdaniem wielu pożyczkobiorców większość SKOK-ów wykazuje się zdecydowanie większą niż banki tolerancją na niższy scoring, nie zawsze jest to zasadą.

SKOK a bank spółdzielczy

Wiele osób zastanawia się, czy z uwagi na spółdzielczy charakter obu instytucji zakres działalności Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej i banków spółdzielczych jest tożsamy. Zgodnie z polskim prawem, SKOK nie jest bankiem, a instytucją pozabankową. SKOK-i stanowią odpowiednik funkcjonujących za granicą unii kredytowych, czyli działalności gospodarczych tworzonych na rzecz swoich członków.
Bank spółdzielczy ma charakter spółdzielni otwartej. Świadczy on więc usługi również dla osób, które nie są jego członkami i nie nakłada na swoich klientów obowiązku powiązania zawodowego czy organizacyjnego.