Co to jest BIG? Jak działa BIG?

Informacje zawarte w BIG, czyli Biurach Informacji Gospodarczej, w wielu przypadkach mogą zadecydować o pozytywnej lub negatywnej decyzji w sprawie pożyczki. Jakie dane są tam gromadzone? Kto może z nich korzystać? I czym właściwie są Biura Informacji Gospodarczej? Sprawdź w poniższym artykule!

BIG – co to jest?

Biuro Informacji Gospodarczej to podmiot powołany na podstawie Ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Jego zadaniem jest przyjmowanie informacji gospodarczych od wierzycieli, przechowywanie ich i ujawnianie w uzasadnionych przypadkach.

Warto wiedzieć, że w Polsce nie funkcjonuje jeden, nadrzędny BIG, a raczej kilka samodzielnych jednostek. Są to:

• Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor – przyjmuje, przechowuje i udostępnia informacje gospodarcze, zarówno o zadłużeniach (informacje negatywne), jak i terminowych spłatach (informacje pozytywne) konsumentów oraz przedsiębiorców. Jako jedyne biuro umożliwia dostęp do bazy prowadzonej przez Biuro Informacji Kredytowej (BIK) oraz Związek Banków Polskich.
• Krajowy Rejestr Długów BIG – podmiot ten zawiaduje informacjami dotyczącymi osób fizycznych (konsumentów) oraz podmiotów niebędących konsumentami, w zakresie ich zadłużeń i terminowych spłat. Jest to jedno z najpopularniejszych biur BIG – w ciągu 15 lat na rynku, raport KRD pobrano już 180 mln razy.
• ERIF Biuro Informacji Gospodarczej – podobnie jak InfoMonitor czy KRD, ERIF pracuje na dwóch typach informacji gospodarczych, pozytywnych oraz negatywnych. Dane te, mogą być przechowywane, przetwarzane i udostępniane wyłącznie na zasadach ściśle określonych w ustawie.
• Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej (KBIG) – poprzez pozyskiwanie i udostępnianie informacji gospodarczych, zapewnia wszystkim uczestnikom transakcji, równy dostęp do pełnych, wiarygodnych i aktualnych danych dotyczących ich samych oraz ich partnerów biznesowych.
• Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych – jest to wyspecjalizowane biuro informacji gospodarczej, które zbiera, przetwarza i udostępnia informacje wyłącznie na temat osób i firm z sektora telekomunikacyjnego. Dane w nim zawarte są aktualizowane 24h na dobę.

Choć wszystkie wspomniane biura działają na podobnych zasadach, każde z nich pracuje niezależnie, budując własną bazę informacji o dłużnikach.

Kto może trafić do Biur Informacji Gospodarczej?

Zgodnie z zapisami ustawy regulującej działanie biur informacji gospodarczej, do rejestrów BIG może trafić dłużnik:

• będący konsumentem (osobą fizyczną), którego łączna suma zobowiązań wobec jednego wierzyciela wynosi 200 zł, a termin uregulowania długu minął minimum 30 dni temu;
• niebędący konsumentem (tj. każda osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej), którego łączna suma wymagalności wobec wierzyciela wynosi 500 zł, a termin spłaty został opóźniony minimum 30 dni.

Za co konkretnie można znaleźć się w rejestrach BIG? Między innymi za niepłacenie alimentów, za zaległości w spłacie chwilówki czy kredytu, a nawet za zaleganie z rachunkami. Jednak to nie jedyne okoliczności. Do BIG może również trafić pozytywna informacja, dotycząca systematycznego regulowania zobowiązań. Dzieje się to na wniosek podmiotu, którego dotyczy zobowiązanie (w terminie 14 dni od złożenia stosownego wniosku) lub na wniosek wierzyciela (za zgodą podmiotu, którego dotyczy zobowiązanie), w ciągu 14 dni od dnia spłaty długu.

Jakie dane trafiają do BIG?

Zakres informacji, które wierzyciel może przekazać do BIG również jest ściśle określony w przepisach ustawy. W przypadku informacji negatywnej, w rejestrach mogą zatem znaleźć się dane dotyczące:

• podstawy prawnej zobowiązania,
• waluty i całkowitej kwoty długu,
• kwoty ewentualnej zaległości,
• daty zaistnienia zaległości,
• działań podjętych w sprawie zobowiązania,
• potencjalnej informacji o podważeniu przez dłużnika całości lub części długu,
• dat przesłania wezwań do zapłaty,
• ewentualnego zbycia lub przedawnienia długu.

W przypadku informacji pozytywnej, do baz BIG mogą natomiast trafić dane na temat kwoty, waluty, daty wymagalności oraz daty uregulowania zobowiązania.

Oprócz tego, do rejestru przekazywane są również szczegółowe dane identyfikacyjne dłużnika. W przypadku konsumenta będzie to imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL (lub inny numer potwierdzający tożsamość), seria i numer dowodu tożsamości. W przypadku podmiotów niebędących konsumentem, mogą być to informacje dotyczące m.in. nazwy (np. firmy), siedziby i adresu, numeru NIP, numeru REGON (o ile został nadany) czy głównego zakresu wykonywanej działalności.

Kto korzysta z BIG?

Biura informacji gospodarczej stanowią źródło rzetelnej, łatwo dostępnej wiedzy na temat zadłużenia własnego, jak i potencjalnych partnerów biznesowych. Z baz BIG korzystają m.in.:

• firmy pożyczkowe (stąd zapotrzebowanie na np. Pożyczki z wpisami w KRD, ERIF, BIK, BIG),
• SKOKi, banki, pośrednicy kredytowi (przy udzielaniu np. kredytów),
• urzędy,
• towarzystwa ubezpieczeniowe,
• podmioty oferujące usługi telewizji i telekomunikacji,
• przedsiębiorstwa komunikacji publicznej,
• zakłady komunalne,
• spółdzielnie mieszkaniowe,
• fundacje i stowarzyszenia,
• przedsiębiorcy,
• konsumenci.

Warto pamiętać, że konsumenci oraz podmioty niebędące konsumentami mają nieco inne uprawnienia w kwestii weryfikacji informacji gospodarczej. Konsumenci mogą dowolnie sprawdzać własne dane oraz dane dotyczące podmiotów gospodarczych. Nie mogą natomiast sprawdzić zadłużenia innego konsumenta. Pozostałe podmioty, na podstawie umowy o współpracy z wybranym biurem, mogą pobierać pełne informacje na temat innych podmiotów gospodarczych oraz na temat konsumentów.

Jak sprawdzić swój BIG?

Ustawa nadaje każdemu konsumentowi prawo bezpłatnej weryfikacji informacji na jego temat, znajdujących się w każdym biurze, pod warunkiem, że nastąpi to nie częściej niż raz na pół roku.

Do sprawdzenia danych znajdujących się w wybranym BIG konieczna będzie rejestracja w dedykowanym serwisie. W tym celu konsument będzie musiał zwykle podać imię, nazwisko, adres e-mail i numer identyfikacyjny (np. numeru PESEL).

Kolejnym krokiem jest weryfikacja tożsamości wnioskującego. W zależności od biura, można tego dokonać przesyłając skan lub zdjęcie dokumentu tożsamości na adres biura bądź za pomocą przelewu weryfikacyjnego lub logowania danymi dostępowymi do bankowości elektronicznej.

Po założeniu konta konsument będzie mógł skorzystać z raportów oferowanych przez wybraną instytucję, m.in. z raportu na swój temat i/lub raportu z rejestru zapytań (dostępnych w InfoMonitor, ERIF, KRD, KBIG, KIDT) czy z raportu o dokumencie (dostępnego w ERIF).

Dostęp do baz dla podmiotów gospodarczych jest płatny, jednak mają one możliwość skorzystania z tzw. raportu jednolitego. Dzięki niemu, składając zapytanie w jednym biurze informacji gospodarczej możliwe jest otrzymanie kompleksowego raportu ze wszystkich BIG-ów w Polsce.

Jakie są skutki wpisu do BIG?

W bazach BIG mogą znaleźć się dwa rodzaje wpisów – pozytywne i negatywne. Każdy z nich będzie miał inne konsekwencje.

Informacje dotyczące terminowej spłaty długów to doskonały sposób na budowanie swojej pozycji jako partnera biznesowego. Przedsiębiorca daje nimi sygnał, że jest wiarygodny, a zaciągane przez niego zobowiązania traktuje poważnie. Informacje pozytywne w BIG mogą być argumentem do negocjacji podczas np. zaciągania kredytu.

Negatywne dane mogą z kolei skutecznie utrudnić m.in.:

• zawieranie umów dotyczących świadczenia usług telekomunikacyjnych, usług telewizyjnych czy Internetu,
• dokonanie zakupów na raty,
• zaciąganie zobowiązań (kredyty, pożyczki na raty czy chwilówki).

Jeśli podmiot (np. bank, firma pożyczkowa, firma telekomunikacyjna) składający zapytanie na Twój temat, znajdzie w bazach BIG niekorzystne informacje, może zaoferować Ci gorsze warunki umowy. W skrajnych przypadkach będzie to natomiast podstawa do całkowitej rezygnacji ze współpracy. Warto o tym pamiętać, szczególnie, że dane mogą widnieć w rejestrach BIG nawet 10 lat.

Pamiętaj! Negatywne wpisy w jakimkolwiek rejestrze mogą być przyczyną odrzucenia Twojego wniosku o pożyczkę lub chwilówkę. W związku z tym warto, żebyś wybierał produkty, w których firma pożyczkowa nie weryfikuje kłopotliwego rejestru.

Jak wyczyścić BIG?

Istnieje tylko kilka przypadków, które umożliwiają usunięcie negatywnych wpisów w biurach informacji gospodarczej.

Pierwszym z nich jest sytuacja, w której zadłużony podmiot dokonał całkowitej spłaty zadłużenia. Wierzyciel ma wtedy 14 dni na zaktualizowanie informacji w BIG. Dzięki temu dane przestaną być widoczne w rejestrze i będą służyć wyłącznie statystyce.

Kolejnym przypadkiem jest cesja długu. Jeśli wierzyciel pierwotny przekaże dług na inny podmiot, wówczas BIG w ciągu 14 dni usunie wpis o dłużniku z rejestru, chyba że, wierzyciel wtórny dokona aktualizacji danych.

Dłużnik ma również prawo złożenia wniosku o aktualizację, sprostowanie lub usunięcie danych widniejących w BIG, jeśli są one niekompletne, nieprawdziwe, nieaktualne lub zostały przekazane do rejestru w sposób niezgodny z ustawą.

Dlaczego warto sprawdzać BIG?

Rejestry prowadzone przez biura informacji gospodarczej mogą okazać się przydatne w wielu różnych sytuacjach, zarówno konsumentom, jak i podmiotom gospodarczym.

Dla osób fizycznych, weryfikacja baz BIG powinna być standardową procedurą przed ubieganiem się o pożyczkę lub kredyt. Dzięki temu można ustalić jak widzi Cię bank czy firma pożyczkowa, a w razie niekorzystnej sytuacji – masz czas przedsięwziąć odpowiednie kroki.

Dzięki raportom BIG możesz również łatwiej kontrolować swoje zadłużenie – być może znajdziesz w nich zobowiązanie o którym zapomniałeś, a które rzutuje na Twoją historię kredytową. Oprócz tego, za pomocą BIG łatwo zweryfikujesz wypłacalność wybranej firmy (np. biura podróży) oraz sprawdzisz, czy nikt nie ukradł Twoich danych osobowych (raport o dokumencie z BIG ERIF).

Dla podmiotu niebędącym konsumentem, dane z Biur Informacji Gospodarczej to przede wszystkim skuteczna ochrona przed współpracą z nierzetelnym partnerem i związanymi z tym problemami finansowymi.