Co to jest RRSO?

Przeglądając oferty pożyczkodawców zapewne niejednokrotnie natknąłeś się na skrót RRSO. Większość osób zainteresowanych wzięciem pożyczki kojarzy tę procentowo wyrażoną wartość z oprocentowaniem zobowiązania. Czym tak naprawdę jest RRSO? Jak obliczyć ten wskaźnik i czy zawsze przekłada się on bezpośrednio na koszt całkowity zobowiązania? Wszystkie te kwestie wyjaśniliśmy w poniższym artykule.

RRSO – co to jest?

RRSO to skrót od Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania. Jest to wskaźnik, który przedstawia całkowity koszt zobowiązania ponoszony przez pożyczkobiorcę. RRSO jest wyrażone jako wartość procentowa odniesiona do całkowitej kwoty kredytu w ujęciu rocznym. Wartość RRSO pozwala pożyczkobiorcy zorientować się w całkowitym koszcie wybranego przez niego kredytu lub pożyczki w ujęciu rocznym. Na RRSO składają się wszystkie koszty dodatkowe zobowiązania, jakimi pożyczkodawca może obarczyć swoje produkty.

Musisz wiedzieć, że wszystkie banki, SKOK-i czy firmy pożyczkowe mają obowiązek udostępnienia Ci informacji o wartości wskaźnika RRSO dla każdego kredytu lub pożyczki do kwoty 255 500 złotych. Jeżeli wybrana przez Ciebie instytucja ukrywa przed Tobą tę informację, powinieneś dociekać w tej sytuacji swoich praw. Dlaczego? Ponieważ tylko wskaźnik RRSO pozwoli Ci w szybki sposób zorientować się w ogólnym koszcie zobowiązania, którego przyjęcie być może rozważasz.

Wartość RRSO jako ustandaryzowany wskaźnik, swoje podstawy prawne bierze z Ustawy o kredycie konsumenckim, która każdej instytucji pożyczkowej oraz podmiotom prowadzącym sprzedaż ratalną, nakazuje podawanie Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania do wiadomości klientów.

Co składa się na RRSO?

Na RRSO składają się wszystkie opłaty jakie pożyczkodawca może przewidzieć w ramach swojego produktu. Są to najczęściej takie opłaty jak:

• Oprocentowanie nominalne,
• Prowizja za udzielenie pożyczki lub kredytu,
• Obowiązkowe ubezpieczenie,
• Opłaty przygotowawcze,
• Opłaty administracyjne,
• Wartość pieniądza w czasie.

Jeżeli pierwsze pięć czynników dla większości kredytobiorców jest zrozumiałe, tak wpływ czasu na wartość pożyczki już niekoniecznie. Okazuje się jednak, że to właśnie długość okresu spłaty zobowiązania ma wpływ na wartości RRSO, które mogą budzić Twój niepokój. Są to liczby często rzędu kilkuset lub nawet kilku tysięcy procent. Najczęściej możesz się z nimi spotkać wnioskując o pożyczki krótkoterminowe. Dlaczego?

Pożyczka o tych samych parametrach, ale udzielona na okres np. 30 dni, będzie miała RRSO nawet o kilkaset procent wyższe niż ta sama pożyczka ze spłatą zaplanowaną za kilka lat. Czas trwania umowy, a więc okres, w którym rozporządzasz pożyczonymi pieniędzmi ma tutaj kluczowe znaczenie.

RRSO a oprocentowanie

Oprocentowanie nominalne pożyczki lub kredytu jest jedynie składową RRSO i nie jest bynajmniej tożsame z całkowitym kosztem kredytu. Dlatego też Realna Roczna Stopa Oprocentowania zazwyczaj wyraża wyższą wartość niż oprocentowanie nominalne.

Zapytasz jednak, co w przypadku, w którym jedynym kosztem wynikającym z podpisania umowy pożyczkowej będą odsetki związane z oprocentowaniem zobowiązania. Czy zakładając, że pożyczkodawca zrezygnuje ze wszystkich dodatkowych opłat oprócz oprocentowania, to czy wówczas jego wartość będzie tożsama ze wskaźnikiem RRSO? To zależy.

Jeżeli przyjmiemy, że zdecydujesz się na pożyczkę w wysokości 1200 zł, oprocentowaną na 10% i spłacisz ją w całości wraz z zakończeniem trwania zobowiązania, to wartość oprocentowania nominalnego rzeczywiście będzie tożsama ze wskaźnikiem RRSO. Jeżeli jednak pożyczkę będziesz spłacał w miesięcznych ratach, to wartość Realnej Rocznej Stopy wzrośnie do 10,47% i przekroczy wysokość oprocentowania nominalnego.

Czy najniższe RRSO zawsze oznacza najkorzystniejsze warunki zobowiązania?

Wartość RRSO może czasami wprowadzać pożyczkobiorców w błąd. Jeżeli przy wyborze oferty pożyczkowej będziesz się kierował jedynie wskaźnikiem Realnej Rocznej Stopy Oprocentowania, bez zwracania uwagi na takie parametry, jak rodzaj rat, w rezultacie możesz ponieść większe koszty całkowite kredytu niż w przypadku konkurencyjnej oferty o nieco wyższym RRSO.

Jeżeli zależy Ci na rzetelnym porównaniu ofert kredytowych jedynie na podstawie wartości wskaźnika RRSO, to kluczowym dla Ciebie będzie upewnienie się, że wszystkie parametry pożyczek takie, jak np. forma ich spłacania, są identyczne. Dlaczego? Ponieważ spłacając określoną kwotę zobowiązania w równych ratach, poniesiesz większe koszty z tytułu odsetek niż gdybyś spłacał identyczną pożyczkę w ratach malejących. Haczyk tkwi w tym, że w pierwszej sytuacji wskaźnik RRSO będzie niższy!

Jak obliczyć RRSO?

Tu niestety sprawa nie przedstawia się tak prosto, gdyż zgodnie z Dyrektywą Komisji 2011/90/UE z dnia 14 listopada 2011 r. oraz wprowadzoną w oparciu o nią ustawa z dnia 14 września 2012 r. o zmianie ustawy o kredycie konsumenckim oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, aby obliczyć rzeczywistą roczną stopę oprocentowania musimy znaleźć w poniższym wzorze wartość RRS):

Gdzie po lewej stronie równania mamy wartości związane z wypłacanymi transzami kredytu, a po prawej z ratami spłacanymi przez klienta.

W powyższym wzorze poszczególne symbole i litery oznaczają:

• – czas pomiędzy wypłatą pierwszej i ostatniej transzy wyrażony w latach lub ułamkach lat,
• – czas pomiędzy spłatą pierwszej i ostatniej raty wyrażony w latach lub ułamkach lat,
• – kwota wypłaty kolejnej transzy,
• – kwota spłaty kolejnej raty,
• m – numer ostatniej transzy,
• r – numer ostatniej raty,
• K – numer kolejnej transzy,
• S – numer kolejnej raty,
• RRSO – rzeczywista roczna stopa oprocentowania.

W przypadku kredytów konsumenckich wypłata kredytu odbywa się jednorazowo, a czas pomiędzy pierwszą i ostatnią transzą wynosi 0. Wtedy równianie upraszcza się do postaci:

gdzie T – to po prostu kwota kredytu.

Dla lepszego zrozumienia podstawmy do wzoru typową chwilówkę. Kwota pożyczki 1000 zł. Do spłaty po 30 dniach mamy 1162,30 zł. Jest to oferta firmy Vivus.

Zapewne znajdą się entuzjaści matematyczni, którzy z zapałem podejdą do zadania przekształcenia tego równania. Dla mniej zapalony RRSO w tym przypadku wynosi 523,3%. Poniżej kilka dodatkowych przykładów.

Zakładając, że chciałbyś pożyczyć 2 000 zł na okres roku, z oprocentowaniem na poziomie 10% oraz prowizją o wartości 4%. Doliczając sumę kosztów dodatkowych zamykającą się w kwocie 150 zł, okazuje się, że RRSO dla tego zobowiązania wyniosłoby 38,55%, a po roku spłaciłbyś łącznie 2 430 zł.

Dla porównania, przeanalizujmy dodatkowo inną ofertę pożyczki o nieco zmienionych parametrach. Dla zobowiązania w wysokości 2 000 zł i umową podpisaną na rok, przyjmijmy oprocentowanie w wysokości 13% oraz prowizję na poziomie 1%. Koszty dodatkowe pozostają bez zmian. Tym razem otrzymasz RRSO na poziomie 34,24%, pomimo, że nadal do spłacenia będziesz miał łącznie 2 430 zł.

Powyższe przykłady świetnie obrazują konieczność sprawdzenia wszystkich parametrów kredytu lub pożyczki przed podpisaniem umowy. Choć wartość RRSO stanowi nieocenioną pomoc dla pożyczkobiorcy, nigdy nie wybieraj drogi na skróty i zawsze staraj się być świadomym wszystkich składowych wpływających na ogólny koszt kredytu lub pożyczki.

Jeżeli obliczenia te nadal stanowią dla Ciebie problem, pamiętaj, że każdy pożyczkodawca ma obowiązek podania wartości RRSO do Twojej wiadomości. Pomocne mogą się także okazać kalkulatory dostępne w Internecie, dzięki którym sprawdzisz, jakie parametry zagwarantują Ci najniższe RRSO chwilówki lub innej pożyczki.

Dlaczego RRSO jest złą miarą dla chwilówek?

Chwilówki są produktami, które są dedykowane „na chwilę” czyli na krótki okres. W produktach tych czas spłaty nie przekracza z reguły 60 dni. Ten krótki czas na spłatę niestety bardzo mocno wpływa na wartość wskaźnika RRSO.

Aby lepiej zobrazować to rozpatrzmy hipotetyczną sytuację pana Jana Kowalskiego. Pan Jan potrzebuje pożyczyć 2000 zł. Wie, że będzie miał pieniądze na spłatę za 10 dni, bo wtedy dostaje wypłatę.  Porównajmy zatem 3 produkty. Chwilówka na 15 dni, na 30 dni i produkt ratalny na 12 miesięcy. Koszt wynosi odpowiednio 310 zł, 334 zł i 471 zł. Patrząc na koszty i potrzeby pana Jana wydaje się, że produkt na 15 dni byłby najbardziej odpowiedni.

Teraz porównajmy te same 3 produkty, ale patrząc na RRSO. Wskaźniki te wynoszą odpowiednio: 3232%, 523% i 49%. Porównując tylko RRSO moglibyśmy odnieść wrażenie, że produkt trzeci jest 65 razy tańszy od produktu pierwszego, co nie jest prawdą. 3 produkt jest droższy od pierwszego o 50%.

Poniżej zestawienie w postaci tabeli: