Gwarancja bankowa – co to jest i ile kosztuje?

Gwarancja bankowa to specyficzna umowa z bankiem, która pozwala podnieść bezpieczeństwo zawieranej transakcji. Jak działa, ile kosztuje i w jakich sytuacjach może pomóc? O tym poniżej.

Jedną z najważniejszych cech w biznesie jest wiarygodność — niezbędna zarówno w relacji z klientem, jak i negocjacjach z kontrahentami. Wysoki poziom wiarygodności pomaga także osobom prywatnym w zawieraniu różnego rodzaju umów czy zaciąganiu zobowiązań. Jednym ze sposobów na zdobycie zaufania zarówno wśród firm, jak i osób fizycznych oraz wzmocnienie pozycji negocjacyjnej jest właśnie gwarancja bankowa.

Czym jest gwarancja bankowa?

Gwarancję bankową definiujemy jako jednostronne zobowiązanie banku do wypłacenia gwarancji w ustalonej wcześniej kwocie, w sytuacji niewywiązania się z danej płatności przez zleceniodawcę gwarancji. Bank może wypłacać gwarantowane środki samodzielnie lub za pośrednictwem innego banku po spełnieniu przez beneficjenta gwarancji określonych warunków zapłaty. Co istotne, gwarancja bankowa w świetle prawa nie staje się częścią istniejącej umowy między firmą i jej kontrahentem, czy osobą prywatną i świadczeniodawcą, ale funkcjonuje niezależnie.

W procedurze udzielenia gwarancji uczestniczą zasadniczo 3 podmioty:

• bank —instytucja zobowiązująca się do zapłaty sumy gwarancyjnej,
• beneficjent gwarancji —strona uprawniona do otrzymania kwoty wskazanej w gwarancji od banku, w przypadku braku otrzymania należności od zlecającego gwarancję,
• zleceniodawca gwarancji —podmiot zawierający umowę gwarancyjną z bankiem.

W praktyce, jeżeli to my zleciliśmy gwarancję, brak spłaty w terminie naszego zobowiązania będzie skutkował wypłaceniem naszemu wierzycielowi całej należności przez bank, z którym zawarliśmy umowę. Oczywiście wiąże się to ze stosowną opłatą. Więcej informacji o kosztach gwarancji bankowej znajduje się w dalszej części tekstu.

Z gwarancji bankowej mogą korzystać zarówno instytucje czy firmy, jak i osoby prywatne — wszystko zależy od konkretnego przypadku i tego, czego ma ona dotyczyć.

Co można zabezpieczyć gwarancją bankową?

Gwarancja bankowa może obejmować różne przedmioty, usługi i transakcje — zarówno zawarte w przeszłości, jak i te, które mają się dopiero sfinalizować. Bardzo często stanowią zabezpieczenie transakcji handlowych między firmami, jako dodatkowe zmniejszenie ryzyka niewypłacalności.

Gwarancje bankowe stosuje się do poręczenie spłaty m.in.:

• kredytu,
• zaliczki,
• rat leasingowych,
• umowy,
• kontraktu,
• zobowiązań podatkowych,
• cła,
• nagrody,
• wadium przetargowego,
• czynszu.

Rodzaje gwarancji bankowej

Oprócz promesy spłaty konkretnych zobowiązań finansowych gwarancja bankowa może dotyczyć także dobrego wykonania przedmiotu umowy, a więc zabezpieczać roszczenia z tytułu rękojmi czy gwarancji technicznej. W bankach dostępna jest także gwarancja terminowej zapłaty, której zadaniem jest niedopuszczenie do wystąpienia jakichkolwiek opóźnień w regulowaniu należności.

Podział gwarancji ze względu na przedmiot umowy to jednak nie wszystko. Wyróżniamy również warunkowe i bezwarunkowe gwarancje bankowe. Różnią je formalności poprzedzające wypłatę, których musi dopełnić wierzyciel (beneficjent gwarancji).

Gwarancja bankowa warunkowa

Jak wskazuje jej nazwa, odbywa się dopiero po spełnieniu zawartych w umowie warunków. Oznacza to, że zanim bank dokona wypłaty środków na konto beneficjenta, sprawdzi zasadność jego roszczenia oraz będzie domagał się kompletu dokumentów, które będą miały potwierdzić prawo do otrzymania pełnej kwoty gwarancji. Rozpatrzenie zlecenia udzielenia gwarancji to z reguły szybki proces.

Gwarancja bankowa bezwarunkowa

Brak jakichkolwiek warunków w umowie gwarancji bezwarunkowej sprawia, że wypłata przyobiecanych środków odbywa się na prosty wniosek beneficjenta gwarancji, bez konieczności kompletowania dokumentacji potwierdzającej uprawnienie do jej otrzymania. Bank nie sprawdza w takiej sytuacji zasadności wniosku.

To oznacza, że istnieją gwarancje, które nie wymagają od banku weryfikacji danego podmiotu na etapie wypłaty. Jednak wcześniej, by zawrzeć umowę o gwarancję bankową, musimy każdorazowo przygotować się na szczegółową analizę każdej aplikacji.

Jak uzyskać taką gwarancję?

Udzielenie gwarancji uzależnione jest przede wszystkim od wyniku badania zdolności kredytowej. Jeśli bank oceni naszą sytuację jako stabilną, nic nie powinno stanąć na przeszkodzie, by podpisana została stosowna umowa gwarancji bankowej.

Zdarza się jednak, że bank nakłada pewne dodatkowe warunki — przykładowo:

• konieczność przedstawienia zabezpieczenia umowy (na przykład w postaci hipoteki na nieruchomości lub odpowiedniej kwoty środków na koncie osobistym),
• założenie konta bankowego w konkretnej instytucji.

Pozytywne przejście procesu weryfikacji i spełnienie wszystkich wymogów formalnych skutkuje podpisaniem umowy, która jak już wiemy, musi zostać zawarta w formie pisemnej.

Jeśli udzielenie i potwierdzenie gwarancji bankowej następuje w innej formie niż pisemna — gwarancja jest nieważna. Umowa gwarancyjna musi zostać sporządzona na piśmie.

Co powinna zawierać umowa gwarancji bankowej?

1. Określenie przedmiotu gwarancji, czyli wierzytelności, która zostaje objęta promesą.
2. Określenie czy gwarancja jest warunkowa, czy bezwarunkowa.
3. Ewentualne warunki wypłaty gwarancji.
4. Czas trwania umowy.
5. Kwota świadczenia, które bank wypłaci beneficjentowi gwarancji, jeśli dojdzie do niewypłacalności zlecającego.
6. Termin realizacji zapłaty gwarancji.

Treść umowy powinna być klarowna i konkretna — nie pozostawiać żadnego pola do indywidualnej interpretacji. Jej sporządzenie może być jednak kosztowne.

Ile kosztuje gwarancja bankowa?

Gwarancja to usługa, którą banki wyceniają indywidualnie, w głównej mierze biorąc pod uwagę:

• zdolność kredytową zlecającego,
• maksymalną wartość gwarancji.

To oznacza, że koszt gwarancji bankowej jest prowizyjny. Tym wyższy, im wyższa kwota do wypłacenia.

Banki dość często naliczają również opłaty dodatkowe za usługi towarzyszące, na przykład:

• analizę wiarygodności finansowej klienta,
• rozpatrzenie aplikacji,
• przygotowanie dokumentów.

Na wycenę gwarancji bankowej ma dodatkowo wpływ czas trwania umowy.

Kiedy wygasa umowa gwarancyjna?

Umowa gwarancji bankowej nie jest bezterminowa. Może wygasnąć w 4 sytuacjach:

1. Kiedy upłynie czas trwania gwarancji zawarty w umowie.
2. Gdy wierzytelność zostanie spłacona przez zlecającego gwarancję.
3. Na wniosek beneficjenta, w którym zrzeka się on prawa do zabezpieczenia.
4. Kiedy kwota wypłaty osiągnie umowne maksimum.

W umowie można oczywiście zawrzeć dodatkowe warunki, których spełnienie będzie równoznaczne z wygaśnięciem gwarancji. Jedną z zalet tego typu zabezpieczenia jest jego elastyczność i możliwość dopasowania treści umowy do potrzeb zlecającego i beneficjenta.

Gwarancja bankowa — korzyści

Główną i uniwersalną zaletą gwarancji bankowych jest ich zdolność do poprawy bezpieczeństwa dowolnej transakcji. Zlecający gwarancję jest zabezpieczany przed przykrymi skutkami niewypłacalności, a beneficjent — przed ryzykiem braku otrzymania należnych mu środków.

Dla młodych przedsiębiorstw gwarancja to czasem jedyna opcja na podniesienie własnej wiarygodności i zbudowanie odpowiedniego poziomu zaufania, który pozwoli na finalizację transakcji bądź nawiązanie pierwszych współprac. Będąc beneficjentem gwarancji, możemy z kolei zyskać pewność, że sprzedaż towarów czy usług, bądź jakakolwiek umowa nie spotka się z brakiem zapłaty i powstaniem długu.