Inwestowanie w obligacje — czy to się opłaca?

Czy warto inwestować w obligacje skarbowe? A może zdecydowanie lepszym wyborem okażą się obligacje korporacyjne? W artykule omówimy tematykę inwestowania w obligacje. Podpowiemy również, na jakich zasadach działają takie instrumenty, gdzie je nabyć i ile zysku mogą przynieść.

Obligacje są formą papierów wartościowych, emitowaną przed podmioty, które chcą pozyskać dodatkowy kapitał. Stanowią one zobowiązanie emitenta, czyli wystawcy obligacji względem obligatariusza, czyli ich nabywcy. Zobowiązanie to wskazuje, że emitent jest dłużnikiem obligatariusza i zobowiązuje się do spłaty długu na określonych z góry warunkach. Mówiąc w sporym uproszczeniu, obligacja jest więc dowodem, świadczącym o udzieleniu pożyczki emitentowi. Nagrodą za udzielenie kredytu są odsetki, które jako obligatariusz otrzymasz.

Dostępne na rynku rodzaje obligacji

W zależności od tego, jaki podmiot emituje obligacje, dzielimy je na kilka kluczowych typów:

• obligacje skarbowe, emitowane przez Skarb Państwa;
• obligacje korporacyjne, emitowane przez firmy,
• obligacje municypalne, emitowane przez wszystkie szczeble samorządu terytorialnego, czyli województwa, powiaty i gminy.

Obligacje można podzielić także ze względu na sposób i rodzaj naliczania zysków. I tak:

• obligacje o stałym oprocentowaniu zapewniają stały dochód bez względu na sytuację na rynku;
• obligacje o zmiennym oprocentowaniu to obligacje, w przypadku których wysokość zysków zależy przede wszystkim od wybranego wskaźnika, np. wartości WIBOR 3M;
• obligacje indeksowane, w którym poziom odsetek zależy od poziomu inflacji. Inwestując oszczędności w takie papiery wartościowe, możesz być pewien, że nawet jeśli nie zarobisz na nich fortuny, Twoje pieniądze nie stracą na wartości;
• obligacje zerokuponowe są emitowane są po niższej cenie niż ich wartość nominalna, jednak bez wypłacania żadnych odsetek.

Wszystkie obligacje podlegają dziedziczeniu i sprzedaży.

Czy obligacje przybierają formę papierową?

Jeszcze jakiś czas temu obligacje występowały jako fizyczne, papierowe dokumenty. Obecnie zostały zdigitalizowane i poza nielicznymi wyjątkami występują jedynie jako cyfrowe zapisy na serwerach.

Inwestycje w obligacje — horyzont czasowy

W zależności od emitenta obligacje są zazwyczaj wydawane na okres od kilku miesięcy do kilkunastu lat. Inwestycje w obligacje warto więc rozważyć przede wszystkim wtedy, kiedy celem pomnażania kapitału jest odsunięty w czasie cel – emerytura, studia dzieci, zabezpieczenie finansowe na wypadek utraty pracy etc. Z reguły odsetki wypłacane są w cyklu kwartalnym lub półrocznym. Zdarzają się jednak obligacje z miesięczną lub roczną wypłatą.

Gdzie kupić obligacje?

Kanały dystrybucji obligacji zależą przede wszystkim od ich rodzaju. Obligacje skarbowe możesz kupić:

• w oddziałach PKO Banku Polskiego w całym kraju;
• w Punktach Obsługi Klientów Domu Maklerskiego PKO BP;
• na stronie internetowej zakup.obligacjeskarbowe.pl.;
• za pośrednictwem konta Inteligo;
• za pośrednictwem telefonu pod numerami: 801 310 210 lub (+48) 81 535 66 55.

Obligacje korporacyjne i municypalne możesz zakupić na rynku pierwotnym lub wtórnym. Jeśli chcesz dokonać zakupu na rynku pierwotnym, możesz skorzystać z publicznej lub prywatnej emisji obligacji.

Oferta publiczna obligacji

Inwestorzy, którzy chcą zakupić obligacje w toku publicznej emisji, mogą:

• dokonać zakupu w ramach publicznej emisji przeprowadzanej na podstawie prospektu emisyjnego, zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego;
• dokonać zakupu w ramach publicznej emisji przeprowadzonej nie na podstawie prospektu, lecz na podstawowe memorandum informacyjnego. Co ważne, KNF nie musi zatwierdzać takiego dokumentu. Ma jednak obowiązek zaakceptowania materiałów reklamowych, które emitent chciałby kolportować wśród potencjalnie zainteresowanych.

Jeśli chcesz zakupić obligacje z oferty publicznej, śledź branżowe portale finansowe. Informacje o publicznych ofertach pojawiają się na nich regularnie.

Prywatna emisja obligacji to czynność, polegająca na oferowaniu papierów wartościowych maksymalnie 149 oznaczonym adresatom. W praktyce oznacza to, że jedynie 149 osób może dowiedzieć się o emisji obligacji, a następnie podjąć decyzję o ich zakupie. Taka forma nie może być więc promowana w środkach masowego przekazu.
Co ciekawe, to właśnie prywatna emisja obligacji jest najbardziej preferowana przez emitentów i właśnie takie oferty przeważają na polskim rynku obligacji.

Rynek wtórny zakupu obligacji to przede wszystkimi rynek Catalyst, czyli giełda. Aby dokonać kupna na giełdzie, musisz posiadać konto maklerskie, wybrać emitenta oraz konkretną serię obligacji. Po sprawdzeniu rentowności inwestycji możesz dokonać transakcji.

Jakie ryzyko inwestycyjne niesie za sobą inwestowanie w obligacje?

Wielość dostępnych na rynku obligacji, odmienne zasady naliczania zysków i zróżnicowane zasady towarzyszące takim inwestycjom sprawiają, że jednoznaczne określenie poziomu ryzyka nie jest możliwe. Wybierając obligacje, warto więc kierować się uniwersalną zasadą, zgodnie z którą większe potencjalne zyski zawsze oznaczają wyższe ryzyko.

Warto pamiętać także, że na zmniejszenie ryzyka inwestycyjnego może wpływać również… większa wiarygodność emitenta. Jeśli kupujesz obligacje skarbowe, duże znaczenie będzie miała z pewnością sytuacja gospodarcza i ekonomiczna emitującego je kraju. Choć wiele państw gwarantuje spłatę całym swoim majątkiem, wyegzekwowanie należności od bankrutującej Grecji może okazać się bardzo trudne.

W przypadku obligacji korporacyjnych warto wybierać te, posiadające dodatkowe zabezpieczenia, np. w postaci należności, praw autorskich czy siedziby firmy. Jeśli podmiot zbankrutuje, a syndyk dokona sprzedaży nieruchomości, obligatariusze będą mieli pierwszeństwo w dostępie do pieniędzy z tego źródła. A to oznacza, że nawet w przypadku plajty emitenta mają szansę odzyskać swoje pieniądze.

Które obligacje warto wybrać?

To, które obligacje okażą się dla Ciebie najlepszym wyborem, zależy przede wszystkim od indywidualnych preferencji i oczekiwań.

• Jeśli zależy Ci na maksymalnym zabezpieczeniu kapitału, dobrym rozwiązaniem będzie sięgnięcie po obligacje skarbowe. Biorąc pod uwagę fakt, że są one emitowane przez Skarb Państwa, jedyną sytuacją, która mogłaby doprowadzić do utraty kapitału, jest… jego upadek lub bankructwo. Takie obligacje są więc obciążone niemal zerowym ryzykiem. Obligacje Skarbu Państwa okażą się strzałem w dziesiątkę także w przypadku osób, które nie chcą lokować kapitału w banku lub nie mają fachowej wiedzy na temat sposobów inwestowania.
• Obligacje korporacyjne to produkty dedykowane inwestorom, którzy chcą zarobić więcej i są przy tym gotowi na poniesienie nieco wyższego ryzyka. Po obligacje korporacyjne powinny sięgać jednak wyłączne osoby, które dobrze rozumieją mechanizm działania takiej formy inwestycji.