Kredyt kupiecki – czym jest? Jakie zalety i wady?

Wiele firm nie jest w stanie z góry zapłacić za zamówione produkty lub usługi. Wówczas najlepszym rozwiązaniem może okazać się nawiązanie współpracy biznesowej z dostawcą, który udzieli im kredytu kupieckiego. Czym jest oraz jakie wady i zalety ma kredyt kupiecki?

Co to jest kredyt kupiecki?

Kredyt kupiecki jako pozabankowa forma finansowania działalności może być alternatywą zarówno dla kredytów udzielanych przez banki, jaki i pożyczek dla firm, które w swojej ofercie mają firmy pożyczkowe. Przy czym, nie tylko eliminuje on skomplikowaną ścieżkę bankową i umożliwia kredytowanie wymiany handlowej między kontrahentami, ale również jest konkurencyjną formą ze względu na koszty. Warto tu zaznaczyć, że w obrocie gospodarczym nosi miano najtańszego (najczęściej oferowany jest bezpłatnie), a firmy z niego korzystające nie ponoszą kosztów odsetkowych. Jest to szczególnie korzystne, zwłaszcza dla przedsiębiorstw z krótkim stażem, które nie mają odpowiedniej zdolności kredytowej.

Kredyt kupiecki, czy też kredyt handlowy lub towarowy (jak jest inaczej nazywany), udzielany jest przez sprzedawcę nabywcy w transakcjach między przedsiębiorstwami i ma formę odroczenia terminu zapłaty w stosunku do sprzedaży.

Usługa ta cieszy się coraz większą popularnością ponieważ umożliwia ona nawiązanie współpracy biznesowej pomimo przesunięcia płatności na później. Kredyt handlowy daje również możliwość zakupu niezbędnych produktów czy usług przy odroczeniu płatności na późniejszy termin ustalony z dostawcą.

W przypadku kredytu kupieckiego bank nie jest potrzebny

Choć określenie “kredyt” większości kojarzy się głównie z produktem bankowym, to akurat w przypadku kredytu kupieckiego, ta instytucja finansowa nie jest w ogóle potrzebna. Dlaczego? Wszystko przez to, że finansowanie poprzez kredyt handlowy nie wymaga szczególnej mocy prawnej, co oznacza, że warunki jego udzielenia określane są indywidualnie i mogą być modyfikowane przez obie strony umowy.

Należy tu podkreślić, że polskie prawo nie reguluje również żadnych konkretnych form oraz rodzajów kredytu kupieckiego. W związku z czym, formalności takie jak chociażby maksymalny czas odroczenia płatności ustalany jest według stron wiążących. Przy czym, kontrahenci mogą sporządzić pisemną umowę, która zawierać będzie wszystkie warunki ustalone między stronami.

Różne są także warunki odbioru towaru przez kupującego w transakcji objętej kredytem handlowym. Ponieważ często bywa, że aby go otrzymać, nabywca musi wpłacić zaliczkę, a środki te stanowią część całkowitej należności i są dla dostawcy gwarancją tego, że usługa lub produkt zostanie zakupiona. Nierzadko wymagane są jeszcze inne formy zabezpieczenia spłaty, takie jak np. zastaw lub zamieszczenie w umowie zapisu o naliczaniu karnych odsetek za zwłokę w uregulowaniu całej należności za transakcję, czy też poręczenie. Wpłata zaliczki nie zawsze jest konieczna, ale wówczas sprzedający może wymagać np. dokonania kolejnej dostawy tylko wtedy, gdy nabywca zapłaci całą kwotę za wcześniejszy zakup.

Jaka jest długość okresu kredytowania dla kredytu kupieckiego?

Również w kwestii długości okresu kredytowania dla kredytów handlowych nie istnieją w Polsce żadne przepisy prawne. Tak więc termin, do którego kupujący musi zapłacić za usługę czy towar, jest kwestią indywidualną, która podlega negocjacjom prowadzonym pomiędzy dwoma stronami. Kredyt kupiecki zazwyczaj udzielany jest na krótki okres czasu.

Przy czym, najczęściej termin ten wynosi tydzień lub 30 dni, z tego względu, że jest to najbardziej optymalne rozwiązanie dla obu stron. Kupujący zyskuje dodatkowy czas na zdobycie niezbędnych środków, a sprzedający może bez problemu pokryć comiesięczne koszty związane z prowadzeniem działalności, takie jak: składki ZUS, podatki, czy wynagrodzenie dla pracowników.

Jednak równie dobrze, czas ten może być wydłużony nawet do kilku miesięcy. Bowiem w dużej mierze, zależne jest to nie tylko od branży, w której działają obie firmy, ale także od ceny i rodzaju towaru, którego dotyczy umowa kredytu handlowego. Najczęściej działa to według zasady – im droższy i bardziej luksusowy produkt, tym dłuższy termin płatności.

Część firm, aby zachęcić swoich kontrahentów do szybkiego zapłacenia całej należności, przed ustalonym terminie, proponuje im skonto, czyli rabat za szybkie oddanie zobowiązania. W praktyce wygląda to tak, że sprzedawca ustala termin płatności na 30 dni, jednak w przypadku, gdy odbiorca ureguluje należność w ciągu 14 pierwszych dni, to otrzyma 4% zniżki. Dlatego też, nabywca przed podjęciem decyzji musi przeanalizować to, co jest dla niego w tym momencie bardziej opłacalne – dłuższe odroczenie płatności, czy też zakup towaru po niższej cenie.

Koszt kredytu kupieckiego

To właśnie skonto w dużej mierze decyduje o tym, czy współpraca z kontrahentem w dłuższym okresie czasu jest opłacalna. Natomiast koszt kredytu kupieckiego w praktyce sprowadza się do utraty zniżki, jaką klient mógłby otrzymać, gdyby zapłacił za otrzymaną usługę lub towar, od razu po jego wydaniu. To, co czyni kredyt kupiecki takim atrakcyjnym, to brak oprocentowania. Natomiast koszty kredytu handlowego jakie może ponieść sam kontrahent związane są jedynie z kosztami ubezpieczenia transakcji o opóźnionym terminie płatności.

Jak bronić się przed zatorami płatniczymi?

Zatory płatnicze są dla firmy niekorzystne, gdyż mogą doprowadzić do utraty płynności finansowej, a w dalszej konsekwencji do jej upadłości. Mogą być one również spowodowane nieuregulowaniem kredytu kupieckiego. Ponieważ jego udzielenie wiąże się dużym ryzykiem, a jego nieoddanie jest jedną z przyczyn w opóźnieniu spłaty własnych zobowiązań. Natomiast to z kolei, powoduje konieczność ponoszenia kosztów zadłużenia i wzrostu kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W związku z tym, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia zatoru płatniczego, warto:

• bardzo dokładnie sprawdzić kontrahenta przed rozpoczęciem z nim współpracy (przeprowadzając np. wywiad gospodarczy);
• korzystać z umów, w których umieszczone są dodatkowe zabezpieczenia;
• monitorować na bieżąco kredyt i płatności, co umożliwi szybką reakcję po stwierdzeniu nawet jednodniowego opóźnienia w spłacie kredytu handlowego;
• korzystać z faktoringu dla firm, ponieważ wtedy, to faktor finansuje kredyt kupiecki oraz przeprowadza audyt u kontrahenta, aby zweryfikować jego możliwości finansowe (rozwiązanie to stosuje się zwłaszcza w przypadku dużych kontraktów).

Połączenie kredytu kupieckiego i faktoringu

Połączenie kredytu kupieckiego i faktoringu to skuteczne rozwiązanie, które pozwala połączyć interesy, potrzeby i oczekiwania zarówno dostawców towarów, jak i ich odbiorców. Dzięki odroczonemu terminowi płatności, klient może uzyskać potrzebne do spłaty środki we właściwym dla siebie tempie. Bez narażania się na utratę zaufania kontrahentów.

Faktoring umożliwia z kolei planowo zrealizować najważniejsze dla firmy cele: wypłacić wynagrodzenia, wykonać bieżące inwestycje i kupić niezbędne towary. Choć ceną za obustronny komfort jest konieczność uiszczenia prowizji, zdecydowanie warto to zrobić. Finansowe bezpieczeństwo, zaufanie w oczach klientów i satysfakcjonujące relacje biznesowe to nieocenione wartości, o które z całą pewnością warto dbać. Nawet w obliczu konieczności poniesienia dodatkowych kosztów.

Kredyt kupiecki wady i zalety

Wśród zalet kredytu kupieckiego należ wymienić m.in. to, że:

• mogą z niego korzystać firmy, które działają dopiero od kilku miesięcy;
• umożliwia przedsiębiorcy dalsze prowadzenie inwestycji w przypadku, gdy ma on ograniczony dostęp do kredytów bankowych;
• jest mniej kosztowny i gdy przedsiębiorca racjonalnie nim zarządza, to może być dla niego bardziej korzystny pod względem podatkowym niż kredyt;
• wiążą się on również z mniejszą liczbą formalności i wymagań w stosunku do kredytobiorcy, tj. nabywcy towaru niż kredyt udzielany przez bank;
• jest on tańszy od bankowego, ponieważ z reguły nie podlega oprocentowaniu;
• przedsiębiorca nie musi czekać na wypłatę przyznanych środków, aby móc opłacić kontrahentów, tak jak dzieje się to w przypadku produktów bankowych;
• zyskuje również sam sprzedający, który oferuje towary z odroczonym terminem płatności, ponieważ dzięki nim staje się bardziej konkurencyjny na rynku;
• w ten sposób uzależnia on od siebie swoich kontrahentów, co ułatwia mu zbudowanie sieci kontaktów biznesowych i wzmacnia jego pozycję.

Kredyt kupiecki nie jest również pozbawiony wad, wśród których wymienić należy zwłaszcza to, że:

• zbyt wysokie zobowiązania wobec dostawców mogą być także szkodliwe dla samego przedsiębiorstwa, ponieważ wpływają niekorzystnie na jego ocenę zdolności kredytowej;
• firma może wiele stracić – jeśli kupujący nie zapłaci jej za usługę lub towar, to może mieć problem z wyegzekwowaniem długu. Może to zaburzyć płynność finansową dostawcy i w konsekwencji doprowadzić nawet do jego bankructwa (na czym następnie ucierpi także kolejna firma, ponieważ nie będzie on w stanie uregulować swoich biznesowych zobowiązań). Dlatego też kredyt kupiecki powinny rozważyć wyłącznie firmy o wysokiej płynności finansowej i stabilnej pozycji na rynku.

Jakie zabezpieczenie kredytu kupieckiego?

Przy tego rodzaju rozwiązaniach finansowych stosuje się pojęcie limitu kredytowego, który jest maksymalną kwotą kredytu kupieckiego, udzielanego przez przedsiębiorcę jednemu odbiorcy, bez względu na liczbę pojedynczych dostaw i wystawianych faktur.

Limit kredytowy ustalany jest przez ubezpieczyciela i pomniejszony o udział własny stanowi maksymalną wartość odszkodowania, jaką w przypadku braku płatności wypłaci ubezpieczyciel.

Określenie granicznej kwoty może z pewnością zmniejszyć zagrożenie płynności finansowej dla organizacji, która udziela kredytu handlowego.

Również dobrym sposobem na uniknięcie problemów, które mogą wynikać z niewypłacalności kontrahenta, jest ubezpieczenie kredytu kupieckiego. Oferują je towarzystwa ubezpieczeniowe oraz firmy specjalizujące się w ubezpieczeniach transakcji handlowych. Ich zadaniem jest m.in.:

• bieżące sprawdzanie sytuacji finansowej każdego kontrahenta i w razie wzrostu ryzyka jego niewypłacalności, podjęcie negocjacji;
• wspieranie przedsiębiorcy w windykacji należności;
• wypłacenie odszkodowania.

Jeśli brak odpowiednich środków finansowych uniemożliwia Ci zakup ważnych towarów lub usług zawsze możesz skorzystać z kredytu kupieckiego. Jednak zanim podejmiesz ostateczną decyzję o takim sposobie finansowania swojej działalności, dokładnie przeanalizuj jego wady i zalety, a w razie jakichkolwiek wątpliwości wybierz kredyt, pożyczkę lub faktoring dla firm.

Katarzyna Fodrowska - Redaktor

W kręgu jej zainteresowań leżą tematy związane z finansami, architekturą i naukami przyrodniczymi. Miłośniczka dobrego jedzenia, flamenco oraz aktywnego wypoczynku na łonie natury.

Więcej artykułów z tej kategorii