Poręczenie pożyczki — prawa i obowiązki poręczyciela

Co zrobić, gdy firma pożyczkowa odmawia udzielenia większej kwoty pożyczki? Część osób, która ma taką możliwość, stara się ponowić próbę złożenia wniosku o pożyczkę, tyle że z dodatkowym zabezpieczeniem w postaci deklaracji poręczyciela. Zanim jednak zdecydujesz się poręczyć pożyczkę lub zapytać kogoś bliskiego o taką przysługę, sprawdź, z czym wiąże się żyrowanie zobowiązań finansowych i jakie niesie za sobą konsekwencje prawne. Kto to jest poręczyciel, a kim jest żyrant?

Kto to jest poręczyciel, a kim jest żyrant?

Poręczyciel i żyrant to synonimy. Pierwszy używany jest w nomenklaturze finansowej, drugi to raczej określenie potoczne. Poręczyciel ma bardzo duże znaczenie dla przebiegu procesu analizy zdolności finansowej. Jest to bowiem osoba, która swoim majątkiem poręcza spłatę zobowiązania przez pożyczkobiorcę. W praktyce osoba poręczająca nie czerpie żadnych korzyści z przyznania kredytu lub pożyczki wnioskodawcy, ale też w sytuacji, w której pożyczkobiorca spłaca regularnie swoje zobowiązanie, nie ponosi z tego tytułu żadnej szkody.

Zgodnie z Art.876 Kodeksu Cywilnego:  „§ 1. Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. § 2. Oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie.”

W sytuacji, w której osoba, która wzięła pożyczkę z poręczycielem, przestaje spłacać swoje zobowiązanie – odpowiedzialność za spłatę przechodzi na poręczyciela i staje się on dla wierzyciela osobą współodpowiedzialną za regulowanie należności. Mało tego! Jeśli doszłoby do sytuacji, w której pożyczkobiorca i poręczyciel nie spłacają rat, wobec obu osób może zostać wszczęte postępowanie egzekucyjne i windykacyjne.

Prawo w pewnym sensie chroni interesy  poręczyciela. Jeśli dojdzie do sytuacji, w której będzie zmuszony spłacać nie swoje zobowiązania – ma prawo dochodzić wartości dokonanych przez siebie wpłat  od dłużnika.

Interesuje Cię pożyczka z gwarantem? Zobacz, co musisz o niej  wiedzieć i przeczytaj nasz artykuł: Pożyczka z gwarantem – czym jest oraz kiedy warto z niej skorzystać?

Jak wyglądają formalności przy poręczeniu pożyczki?

Czasami wstępne spełnienie warunków, które stawiają firmy pożyczkowe, może okazać się niewystarczające. Szczególnie przy wnioskowaniu o wyższe kwoty, badanie zdolności finansowej może nie wyjść na korzyść osoby ubiegającej się o chwilówkę lub kredyt. W takiej sytuacji zbawienne może być wsparcie osoby, która ma dobrą historię kredytową w BIK i stałe źródło dochodu. Czemu jest to tak istotne?

Firma  pożyczkowa lub bank, w procesie udzielenia pożyczki/kredytu bierze pod uwagę różne czynniki, takie jak np. historia kredytowa, wpisy do baz gospodarczych, wysokość zarobków i wysokość posiadanych zobowiązań. Jeśli osoba, która ubiega się o pożyczkę nie spełnia warunków stawianych przez pożyczkodawcę – nie otrzyma pieniędzy. Jeśli wskaże jednak osobę poręczającą jego spłatę, czyli potocznie mówiąc – żyranta – przebieg analizy finansowej może zmienić obrót.

W takiej sytuacji poręczyciel będzie osobą wpisaną w umowie pożyczki. Aby jednak tak się stało, musi wykazywać się dobrą historią w BIK i regularnym źródłem dochodów. Czemu jest to tak istotne? Żyrant w przypadku braku spłaty musi wziąć odpowiedzialność za zobowiązania pożyczkobiorcy, musi więc mieć zdolność do ich ewentualnej spłaty. W procesie wnioskowania o kredyt/pożyczkę, poręczyciel może być wezwany do złożenia wraz z wnioskiem zaświadczenia od pracodawcy o zatrudnieniu, wyciągu z rachunku bankowego, na który wpływa wynagrodzenie i podania swoich danych osobowych.

Oddzielnie, poza umową pożyczki podpisywana jest umowa poręczenia, w której dokładnie opisuje się zakres odpowiedzialności żyranta. Umowa poręczenia podpisywana jest w obecności przedstawiciela instytucji finansowej, poręczyciela i pożyczkobiorcy.

Zobacz, jak wygląda umowa poręczenia: Umowa poręczenia [wzór] – w jakich sytuacjach?

Z czym wiąże się poręczenie pożyczki? Prawa i obowiązki poręczyciela

Zgodnie z Art. 879 Kodeksu Cywilnego: „§ 1. Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. § 2. Oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie.”

Według Ustawy, w przypadku braku spłaty kredytu/pożyczki przez dłużnika, żyrant jest zobowiązany do spłaty wierzytelności. Jeśli wierzyciel, czyli bank lub firma pożyczkowa wystąpią o nakaz zapłaty i egzekucję komorniczą, poręczyciel może mieć komornika w związku z brakiem spłaty zobowiązania.

Warto również pamiętać, że poręczenie pożyczki zmniejsza zdolność kredytową żyranta, co może mieć wpływ na przyszłe decyzje instytucji finansowych w przypadku ubiegania się o kredyt. Do czasu spłaty, zobowiązanie zaciągnięte przez dłużnika wpływa na zdolność kredytową poręczyciela.

Na szczęście bycie poręczycielem to nie tylko obowiązki. Żyrant ma również swojej prawa, z których może korzystać w trosce o swoją sytuację finansową. Poręczyciel, w przypadku konieczności spłaty zobowiązania za dłużnika, ma prawo dochodzić od niego roszczeń. Może to zrobić zarówno drogą sądową, jak i cywilną.

Jeśli doszłoby do egzekucji komorniczej, na drodze próby odzyskiwania wierzytelności od osoby, której poręczono  pożyczkę, ma się do czynienia z tzw. roszczeniem regresowym.

Kolejnym prawem poręczyciela jest dostęp do informacji o terminowości spłat żyrowanej pożyczki lub kredytu. Mimo tajemnicy bankowej, poręczyciel ma możliwość monitorowania procesu spłaty zobowiązania.

Poręczenie pożyczki a zdolność kredytowa

Osoba, która planuje pomóc bliskiej osobie i poręczyć jej pożyczkę lub kredyt musi mieć na względzie to, że fakt bycia żyrantem realnie obniża zdolność finansową do zaciągnięcia kolejnego zobowiązania. Przed wyświadczeniem komuś przysługi w postaci poręczenia, warto dokładnie przeanalizować, czy na przestrzeni okresu spłaty pożyczki nie planuje się wzięcia kredytu, lub innej formy zobowiązania finansowego.

W jakim zakresie żyrant odpowiada za długi?

Wyrażając zgodę na poręczenie pożyczki, żyrant przejmuje niejako odpowiedzialność za długi pożyczkobiorcy. Jest on zobowiązany do spełnienia świadczenia na rzecz wierzyciela w takim zakresie, w jakim miał tego dokonać pierwotny dłużnik.
Co ważne, poręczenie może dotyczyć jedynie:

• określonej jego kwoty zobowiązania finansowego, np. 50 proc. pożyczki lub 200 tys. zł kredytu;
• ograniczonej części zobowiązania, np. wyłącznie kwoty kapitału bez odsetek karnych czy kosztów windykacyjnych;
• określonego czasu trwania odpowiedzialności wynikającej z umowy poręczenia. W takiej sytuacji poręczyciel bierze odpowiedzialność za spłatę kredytu wyłącznie na okres zawarty w umowie poręczenia.

Pamiętaj, że zastrzeżenie terminu powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie. Nie jest konieczne jednak podawanie konkretnej daty kalendarzowej. „Terminem granicznym” może być na przykład określone zdarzenie, którego wystąpienie będzie ograniczać w czasie istnienie poręczenia.

Sytuacja finansowa poręczyciela ma wpływ na decyzję o przyznaniu pożyczki. Aby jednak obie strony były zadowolone z tego rodzaju przysługi – ważne jest, aby jasno określić wzajemne prawa i obowiązki wynikające z poręczenia, a także zabezpieczyć swoje interesy klarowną i jasną umową poręczenia. Pożyczki z poręczycielem to dla niektórych osób jedyna droga do uzyskania dodatkowych środków. Jest to całkiem rozsądna alternatywa pożyczek prywatnych, które nierzadko wymagają od pożyczkobiorcy zabezpieczanie np. nieruchomością i mają zdecydowanie wyższe RRSO od pożyczek z żyrantem.