Pożyczka pracownicza: Dla kogo i kiedy?

Potrzeba pozyskania dodatkowej gotówki wiąże się zazwyczaj z koniecznością wyboru źródła, z usług którego chciałbyś skorzystać celem pożyczenia pieniędzy. Najczęściej wnioskodawcy wybierają pomiędzy kredytem bankowym a chwilówką w firmie pożyczkowej, ewentualnie szukają wsparcia u rodziny. Mało popularnym, a jak się okazuje całkiem atrakcyjnym rozwiązaniem, może być pożyczka pracownicza.

Czym jest pożyczka pracownicza?

Pożyczka pracownicza to forma finansowej pomocy udzielanej przez pracodawcę pracownikowi zgodnie z określonymi warunkami, zwykle o niższym oprocentowaniu niż na rynku i często ze spłatą poprzez potrącenie z pensji.

Jednym z zadań, jakie pracodawca powinien podejmować względem swoich pracowników jest wypełnianie wobec nich funkcji socjalnej. Najczęściej duże zakłady pracy posiadają przeznaczone specjalnie na ten cel środki, wspierają one zatrudnione osoby za pomocą dodatkowych świadczeń, dofinansowania urlopów czy bonusów pieniężnych bądź rzeczowych w okresach świątecznych.

Pożyczka pracownicza to nic innego, jak właśnie jedno ze świadczeń socjalnych, którego pracodawca udziela dobrowolnie swojemu pracownikowi. Środki na wypłatę pożyczki gromadzone są najczęściej w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Z jakich źródeł finansowane są pożyczki pracownicze?

Z definicji pożyczki pracowniczej dowiedziałeś się już, że jednym ze źródeł finansowania tych zobowiązań może być zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, w skrócie ZFŚS. W ramach tego funduszu, pracodawca otwiera odrębny rachunek bankowy z przeznaczeniem na gromadzenie środków do rozdysponowania na cele socjalne. Mogą to być na przykład bezzwrotne zapomogi czy popularne w wielu zakładach pracy – wyjazdy integracyjne. To pracodawca określa, na co zostaną przeznaczone zebrane fundusze. Niestety ustawodawca nie wyznaczył w tym względzie wyraźnych wytycznych, co może prowadzić i często prowadzi do nadużyć ze strony zakładów pracy.

Dodatkowo, istnieje kilka grup osób, które mogą ubiegać się o skorzystanie ze środków zgromadzonych w ZFŚS z wykorzystaniem na różne cele. Poza zatrudnionymi pracownikami, są to na przykład:

• byli pracownicy, przebywający na rencie lub emeryturze oraz członkowie ich rodzin;
• członkowie rodziny zmarłych pracowników, którzy byli przez nich utrzymywani;
• pracownicy przebywający na urlopie wychowawczym;
• pracownicy zatrudnieni celem odbycia przygotowania zawodowego lub na podstawie umowy o wykonanie pracy nakładczej.

Jak możesz zauważyć, środki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych mogą zostać rozdysponowane na szereg różnych sposobów, a pożyczki pracownicze są tylko jednym z nich.

Pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe

Kolejnym, obok ZFŚS źródłem finansowania pożyczki u pracodawcy mogą być pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe. Pieczę nad prawidłowym funkcjonowaniem tych podmiotów sprawują związki zawodowe, jednak osoby zrzeszone w kasach zapomogowo-pożyczkowych nie mają obowiązku jednoczesnej przynależności do związku. Celem powołania do życia kasy zapomogowej, stosowną deklarację musi złożyć co najmniej 10 członków, a środki gromadzone w tym podmiocie mają być dysponowane na zapomogi oraz pożyczki krótkoterminowe oraz długoterminowe.

Ważne, abyś wiedział, że zobowiązania udzielane w ramach kas zapomogowo-pożyczkowych nie są oprocentowane, a aby zostać członkiem takiego podmiotu należy wnieść jednorazową opłatę wpisową i wyrazić zgodę na comiesięczne potrącanie z wynagrodzenia określonej kwoty składkowej. Jest to o tyle ryzykowne, że może się okazać, iż nigdy nie będziesz miał potrzeby skorzystania z pieniędzy zgromadzonych w kasie, a regularne wpłaty na jej rzecz i tak pozostają Twoim obowiązkiem.

Jak ubiegać się o pożyczkę pracowniczą?

Ubieganie się o przyznanie pożyczki pracowniczej jest dużo mniej skomplikowane i zazwyczaj składa się z trzech prostych kroków:

• złożenie podania o przyznanie pożyczki pracowniczej,
• oczekiwanie na decyzję pracodawcy (zazwyczaj 1-2 dni w zależności od dostępności osoby rozpatrującej podanie),
• podpisanie umowy pożyczkowej wraz z określeniem ilości rat i sposobu ich spłacania,
• wypłata środków na konto pracownika.

Wysokość pożyczki możliwej do uzyskania zależy przede wszystkim od kondycji finansowej pracodawcy, ilości zatrudnionych osób, wcześniejszego rozdysponowania środków przez zakład pracy oraz od oceny zdolności pracownika do spłaty zobowiązania.

Pracodawca zazwyczaj zgadza się na indywidualne ustalenie ilości, a co za tym idzie, również wysokości rat, które będzie regulował pracownik w ramach spłacania pożyczki pracowniczej. Spłata ta odbywa się najczęściej poprzez comiesięczne potrącanie ustalonej kwoty z wynagrodzenia pracownika.

Sposób spłacania zobowiązania zaciągniętego u pracodawcy, to zwykle kwestia do indywidualnego ustalenia. Może się bowiem zdarzyć, że automatyczne pomniejszanie wynagrodzenia nie będzie Ci na rękę i wolałbyś swoją pożyczkę spłacać w inny sposób. Zazwyczaj te aspekty znajdują swoje odzwierciedlenie w wewnętrznych regulaminach zakładowych i tylko od woli pracodawcy zależy, jak elastycznie podejdzie on do ich egzekwowania.

Rozwiązanie stosunku pracy a pożyczka pracownicza

Wielu zatrudnionych, którzy są świadomi możliwości pożyczenia pieniędzy u swojego pracodawcy, nie decyduje się jednak na taki krok i wybiera inne rozwiązanie. Dlaczego? Jedną z najczęstszych przyczyn jest obawa o to, jak pracodawca podejdzie do kwestii spłaty zobowiązania pracowniczego w przypadku rozwiązania umowy o pracę. Procedury działania w takiej sytuacji powinny być precyzyjnie określone w umowie pożyczkowej oraz regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, jeżeli to właśnie ten podmiot był źródłem finansowania pożyczki. Niektórzy pracownicy są jednak nadal sceptyczni. Z czego to wynika?

Procedura dalszego spłacania pożyczki pracowniczej zależna jest od sposobu, w jaki doszło do rozwiązania stosunku pracy. Jeżeli to pracodawca zdecydował, że nie przedłuży z Tobą umowy, pożyczkę będziesz spłacał na dotychczasowych warunkach (wysokość i ilość rat). W przypadku, w którym to Ty podejmiesz decyzję o rezygnacji z pracy lub grozi Ci zwolnienie dyscyplinarne, pracodawca ma prawo żądać jednorazowej, całkowitej spłaty zaciągniętego zobowiązania. Nic więc dziwnego, że dla niektórych zatrudnionych, pożyczka u pracodawcy nie jest wyjściem idealnym.

Jakie są zalety pożyczek pracowniczych?

To, co odróżnia pożyczki pracownicze od innych zobowiązań finansowych, to zazwyczaj brak lub absolutne minimum formalności podczas starania się o pożyczkę. Nikt lepiej niż pracodawca nie zna przecież Twoich comiesięcznych wpływów na konto. Może się jednak zdarzyć, że osoba rozpatrująca Twoje podanie, będzie chciała upewnić się w swojej decyzji i poprosi Cię o zaświadczenie o zarobkach osoby, z którą dzielisz gospodarstwo domowe. Zazwyczaj jednak wystarcza oświadczenie o dochodach, które dołączasz do wniosku. Do niewątpliwych zalet pożyczki u pracodawcy należy również szybkość rozpatrywania podania. Zwykle takie sprawy załatwiane są w zakładach pracy “od ręki”.

Kolejnym i być może najważniejszym plusem pożyczek pracowniczych jest brak ich oprocentowania. Bezkosztowe udzielanie pożyczek jest najczęściej stosowane przez pracodawców, gdyż sam fakt pożyczenia pieniędzy i ich późniejszej spłaty jest z punktu widzenia kodeksu cywilnego zdarzeniem podatkowo neutralnym. Jeżeli jednak pracodawcy będzie zależało na zaliczeniu opłat związanych z wypłatą pożyczki w poczet kosztów uzyskania przychodu, to musiałby owe świadczenie oprocentować. Zawsze będą to jednak niższe koszty dla pożyczkobiorcy niż w przypadku zaciągnięcia kredytu w banku czy chwilówki w firmie pożyczkowej.

Jeżeli działalność Twojego pracodawcy nie opiera się na profesjonalnym pożyczaniu pieniędzy, to udzielone przez niego świadczenie nie będzie też podlegało opodatkowaniu w ramach VAT. Jedynym podatkiem, jakim mogłaby zostać objęta umowa pożyczkowa jest podatek od czynności cywilnoprawnych (2%). Świadczenia udzielane jednak ze środków ZFŚS lub kas zapomogowo-oszczędnościowych są zwolnione z tego opodatkowania.

Jakie są wady pożyczek pracowniczych?

Oprócz niewątpliwych zalet, pożyczki pracownicze niosą ze sobą też kilka ograniczeń. Pierwszym z nich jest wysokość kwoty, jaką zaproponuje Ci w ramach pożyczki pracodawca. Wspominaliśmy już o tym, że to, o jakiej wartości zobowiązanie będziesz mógł wnioskować, zależy od możliwości finansowych zakładu pracy, działań zaplanowanych w ramach funduszu świadczeń oraz ilości zatrudnionych pracowników. Może się okazać, że zaproponowana przez pracodawcę kwota pożyczki będzie dla Ciebie niewystarczająca.

Kolejnym negatywnym aspektem pożyczek pracowniczych jest niejako “przywiązanie” do pracodawcy. Chcąc uniknąć konieczności spłacania całości pożyczki jednorazowo, swoje ewentualne plany zmiany miejsca zatrudnienia będziesz zmuszony odłożyć w czasie. Jest to bardzo duże ograniczenie, szczególnie jeśli niespodziewanie pojawi się bardziej atrakcyjna oferta w tym względzie. Oczywiście, jeżeli Twoje relacje z pracodawcą są bardzo dobre, być może uda Wam się uzyskać w takiej sytuacji zadowalający dla obu stron kompromis.

W sytuacji, w której to pracodawca zdecyduje się na rozwiązanie z Tobą umowy, zostaniesz bez pracy, ale ze zobowiązaniem, które będziesz musiał spłacać. W przeciwnym razie pracodawca będzie miał prawo wymagać uregulowania należności od osób, które zostały wpisane w umowie pożyczkowej jako poręczyciele lub wejść na drogę sądową.

Pamiętaj też, że pożyczka pracownicza to zobowiązanie finansowe, którego spłacanie uzależnione jest od Twojej aktualnej kondycji ekonomicznej. Jeżeli powinie Ci się noga i nie będziesz w stanie spłacać pożyczki terminowo, może to negatywnie wpłynąć na Twoje relacje z pracodawcą.

Jeżeli nie pożyczka pracownicza, to co?

W odniesieniu do wskazanych wyżej zalet i wad pożyczek pracowniczych, być może będziesz zadawał sobie pytania o dostępne alternatywne rozwiązania, łączące ze sobą szybkość rozpatrywania wniosku i minimum formalności przy jednoczesnym braku ograniczeń. Wówczas z pomocą przychodzą oferowane przez firmy pożyczkowe takie produkty, jak pożyczki dla zadłużonych czy pożyczki na raty.

Dodatkowo, w ofercie pożyczkodawców pozabankowych możesz znaleźć propozycje pożyczek bezkosztowych, a więc darmowe chwilówki. Spłacając takie zobowiązanie w terminie, nie poniesiesz żadnych dodatkowych opłat. Jeżeli zastanawiasz się więc, gdzie najlepiej pożyczyć pieniądze, a pożyczki pracownicze nie są dla Ciebie atrakcyjnym rozwiązaniem, sprawdź nasz ranking chwilówek, który zestawiając ze sobą najważniejsze parametry tych produktów, pomoże Ci podjąć właściwą decyzję.

Na co zwrócić uwagę chcąc skorzystać z pożyczki u pracodawcy?

Pożyczanie pieniędzy u pracodawcy jest sposobem na pozyskanie dodatkowej gotówki, który nadal cieszy się mniejszą popularnością niż tradycyjny kredyt gotówkowy czy oferowana przez firmy pożyczkowe chwilówka. Taka sytuacja ma zapewne kilka swoich przyczyn. Po stronie zakładów pracy leży informowanie pracowników o przysługujących im możliwościach i sposobach korzystania ze środków przeznaczonych na realizowanie polityki socjalnej pracodawcy. Często jednak zakłady pracy unikają komunikowania tych informacji i jest to zapewne zamierzone działanie mające na celu wykorzystanie zgromadzonych środków na inne potrzeby.

Jeżeli uznasz jednak, że ze względu na atrakcyjne warunki udzielania pożyczek pracowniczych, taki rodzaj zobowiązania jest dla Ciebie odpowiedni, pamiętaj o kilku aspektach:

• Przede wszystkim nigdy nie decyduj się na pożyczkę u pracodawcy, jeżeli nie jesteś pewien, że będziesz w stanie ją rzetelnie spłacać. W przeciwnym wypadku może na tym znacząco ucierpieć zarówno Twój wizerunek, jak i relacje z pracodawcą.
• Jeżeli przed decyzją o podpisaniu umowy pożyczkowej z pracodawcą przynajmniej raz myślałeś o zmianie miejsca zatrudnienia, rozważ swój wybór źródła dodatkowej gotówki ponownie. Pamiętaj, że pożyczka pracownicza może w znacznym stopniu ograniczyć Twoje możliwości zmiany pracy, a także wpłynąć na Twoją decyzję o przyjęciu atrakcyjniejszej oferty.
• Zanim podpiszesz umowę pożyczkową, sprawdź dokładnie wszystkie zapisy w niej zawarte. Nie pozwól, aby zaskoczyły Cię dodatkowe warunki stawiane przez pracodawcę czy sposób i tryb spłaty zobowiązania.

Pożyczki pracownicze to świetne rozwiązanie dla osób, które dobrze czują się w swoim miejscu zatrudnienia, nie planują jego zmiany i posiadają wszelkie przesłanki ku temu, że pracodawca nie zamierza wprowadzać w najbliższym czasie redukcji etatów. Minimum formalności, szybka wypłata na konto, brak oprocentowania oraz wygoda spłacania, to te aspekty, które decydują o atrakcyjności pożyczek pracowniczych i przy spełnieniu powyższych warunków stanowią jedno z najlepszych źródeł na pozyskanie dodatkowej gotówki.

Sprawdź również:

• Pożyczka mieszkaniowa dla nauczycieli