Przedawnienie pożyczki lub kredytu – kiedy następuje?

Spłata zobowiązania zgodnie z pierwotnie przyjętym harmonogramem nie zawsze się udaje. W razie kłopotów z terminową płatnością niektórych zaczyna interesować, kiedy dochodzi do przedawnienia pożyczki lub kredytu. Co mówi na ten temat polskie prawo? Sprawdź, czym jest tzw. bieg przedawnienia, co go przerywa i dlaczego nie powinien być traktowany jako forma ratunku przed rosnącym zadłużneniem.

Czym jest przedawnienie umowy pożyczki?

O przedawnieniu kredytu lub pożyczki mówimy w sytuacji, gdy mija określony prawnie termin na wyegzekwowanie długu przez wierzyciela. Banki i firmy pożyczkowe mają ograniczony czas na dochodzenie swojej nieuregulowanej wierzytelności. Po upływie terminu przedawnienia instytucje finansowe tracą prawo do domagania się zwrotu pożyczonej kwoty, a tym samym dług staje się nieważny. W konsekwencji nieterminowy pożyczkobiorca przestaje być dłużnikiem, a zobowiązanie wobec dotychczasowego wierzyciela zostaje unieważnione.

Co mówi Ustawa o przedawnieniu długów?

Polskie prawo w kodeksie cywilnym mówi o przedawnieniu roszczeń majątkowych. Roszczeniem określa się wszelkie sytuacje, w których wierzyciel dochodzi od dłużnika nieuregulowanego zobowiązania. W momencie, w którym np. nie zapłacono należnej raty kredytu, rozpoczyna się bieg przedawnienia. Liczony jest on w latach i różni się w zależności od charakteru zobowiązania.

Gdy upływa określony w ustawie maksymalny termin na dochodzenie roszczenia, dług przedawnia się i przestaje obowiązywać. Zadłużony po upływie przedawnienia pożyczki ma pełne prawo odmówić spłaty zadłużenia. Aby jednak pojawiła się taka możliwość, nie może dojść do przerwania biegu przedawnienia. Tylko wtedy obliczyć można właściwy czas, po którym dług zostaje umorzony. Innymi słowy, wierzyciel musi pozostać całkowicie bierny przez cały określony prawnie okres, aby doszło do przedawnienia.

Warto wiedzieć, że każde roszczenie majątkowe trafiające do sądu zawsze weryfikowane jest pod kątem okresu przedawnienia. Na początku rozpatrywania sprawy jedną z pierwszych czynności jest ocena, czy wierzytelność jest aktualna, a roszczenie zasadne.

Po jakim czasie następuje przedawnienie pożyczki lub kredytu?

Obliczenia terminu przedawnienia zależy od tego, w jakim charakterze działa pożyczający i o jakim typie zadłużenia mówimy. Inny termin przedawnienia przypada podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, a inny osobom prywatnym. Różnice pojawiają się także wobec kredytów, pożyczek i karty bankowej z debetem.

Czasy przedawnienia w zależności od typu zadłużenia

• kredyt bankowy – 3 lata
• karta kredytowa – 3 lata
• debet na koncie – 2 lata
• pożyczka pozabankowa – 3 lata
• pożyczka prywatna – 6 lat

Warto dodać, że podane wyżej limity czasowe obowiązują każdego, kto decyduje się na pożyczenie pieniędzy i nie podlegają indywidualnym zmianom. Zarówno bank, osoba prywatna, jak i instytucja pożyczkowa, nie mogą w umowie wydłużać okresu przedawnienia. Okres wskazany przez ustawę jest nienaruszalny i odgórny.

Od kiedy liczy się przedawnienie kredytu?

Kluczowe znaczenie dla biegu przedawnienia pożyczki ma jego początek. Warto sprawdzić umowę kredytu czy pożyczki i zorientować się, na który dzień przypada płatność raty lub kiedy należy zwrócić zaciągniętą chwilówkę. Od momentu, w którym przestajemy spłacać zobowiązanie, z perspektywy strony pożyczającej zyskujemy miano dłużnika. Wtedy też rozpoczyna się bieg przedawnienia długu, który w przypadku kredytów i pożyczek, trwa przez kolejne 3 lata od dnia zaniechania spłaty.

Koniec terminu przedawnienia przypada zawsze na ostatni dzień roku kalendarzowego, czyli 31 grudnia. W większości przypadków do przedawnienia opisywanego rodzaju długu dochodzi więc po czasie nieco dłuższym niż ustawowe 3 lata. Doliczyć trzeba bowiem czas upływający do ostatniego dnia roku. Jeśli płatność raty kredytu wypadała np. w lipcu, do przedawnienia dojdzie po 3 latach i jeszcze kolejnych 6 miesiącach.

Przedawnienie raty pożyczki pozabankowej i odsetek

W przypadku pożyczek pozabankowych i tradycyjnych kredytów gotówkowych, wraz z samym zobowiązaniem przedawnieniu ulegają także koszty odsetek. Stanowią one bowiem integralną część pożyczonej kwoty, którą zobowiązani jesteśmy spłacić. Jeżeli wierzyciel nie podejmuje się działań egzekucyjnych, przepada obowiązek uregulowania długu wraz z wszelkimi kosztami dodatkowymi naliczonymi zarówno w momencie zaciągania, jak i z racji opóźnienia w spłacie.

Przerwanie biegu przedawnienia – kiedy do niego dochodzi?

Znając już zasady, które określają rozpoczęcie i zakończenie się biegu przedawnienia, warto wiedzieć, co może go unieważnić. Z punktu widzenia kodeksu cywilnego, do przerwania biegu przedawnienia dojść może w trzech, niżej opisanych okolicznościach.

1. Nawiązanie przez dłużnika kontaktu z wierzycielem, aby dojść do porozumienia i uregulować zaległe zobowiązania. Wówczas mówimy o mediacji.
2. Zwrócenie się przez wierzyciela do sądu w celu doprowadzenia do wyegzekwowania zadłużenia. Niezależnie od biegu sprawy i czasu jej trwania, kluczowe jest tu samo podjęcie się czynności na drodze prawnej przez np. bank lub instytucję pożyczkową.
3. Rozpoczęcie regulowania długu, co automatycznie doprowadzi do jego uznania. Zadłużony może tutaj przejść np. do jednorazowej spłaty pozostałego zadłużenia, co często dzieje się w przypadku kredytu bankowego, lub złożyć wniosek o wydłużenie terminu spłaty zobowiązania.

Każde przerwanie biegu przedawnienia powoduje, że jego naliczanie zaczyna się od początku. Jeżeli dłużnik np. złoży wniosek o refinansowanie pożyczki pozabankowej, poprzedni bieg przedawnienia się zeruje i wierzyciel ma znów pełne 3 lata na podjęcie się jakichkolwiek czynności w celu uzyskania długu.

Przedawnienie długu a wpis w bazie dłużników

Przedawnienie długu to kwestia złożona i niejednoznaczna. Jeżeli wierzyciel przez wyznaczony w kodeksie cywilnym czas nie podejmuje się żadnych czynności w celu egzekucji długu, to po tym czasie dłużnik nie musi już spłacać zaległego zobowiązania. Nie oznacza to jednak tego, że zaległość ulega całkowitemu unieważnieniu. Przedawnienie nie powoduje, że informacje o nieuregulowanym kredycie znikają z rejestrów dłużników. Przeciwnie. Takie dane pozostają w BIK i są tam dostępne na żądanie, potwierdzając negatywną historię kredytową.

W jaki sposób gromadzone są dane w Biurze Informacji Kredytowej?

• Informacje o długu pojawiają się w BIK po upływie 60 dni od pierwotnego dnia spłaty zobowiązania.
• BIK może przechowywać dane o opóźnieniu w spłacie przez kolejne 5 lat od pojawienia się zadłużenia.
• Gdy minie wspomniane 5 lat, dane o długu w bazie danych statystycznych pozostają kolejne 12 lat.

Czy opłaca się czekać na przedawnienie długu?

Przedawnienie długu to kwestia, której poświęcono dużo miejsca w kodeksie cywilnym, aby precyzyjnie uregulować prawa i obowiązki obu stron umów kredytowych. Zasady wokół tej procedury nie powinny być jednak traktowane instrumentalnie przez dłużnika. Zdecydowanie nie zalecamy próbować uniknąć spłaty zobowiązania. Zarówno banki, jak i instytucje pożyczkowe posiadają na tym gruncie ściśle określone procedury, które są skutecznie wdrażane.

Wyegzekwowania roszczenia przez bank oddawane jest w ręce windykacji, a często poprzedza to też tzw. zerwanie umowy. Klient, który przestanie regulować należne raty wskazane w harmonogramie, zobowiązany jest spłacić jednorazowo całe pozostałe zobowiązanie wraz z kosztami dodatkowymi. W przypadku kredytów hipotecznych, brak spłaty oznacza przejęcie przez bank nieruchomości i jej sprzedaż. Mniej drastycznie, ale równie skutecznie dochodzić swojej wierzytelności coraz częściej próbują dziś instytucje pożyczkowe, które oprócz windykacji kierują do dłużników monity, ponaglenia i przypominają o rosnących odsetkach za opóźnienie.

Czekanie na przedawnienie długu jest zatem nie tylko nieopłacalne, ale i trudne do rozpoczęcia. Zarówno firma pożyczkowa, jak i bank nie dadzą bowiem o sobie zapomnieć. Osobom mającym kłopoty z terminową spłatą zobowiązania polecamy rozważenie rozwiązań ugodowych, które pozwolą uniknąć poważniejszych konsekwencji. Są to:

• skontaktowanie się z biurem obsługi klienta i wyjaśnienie przyczyn opóźnienia,
• przedłużenie terminu spłaty pożyczki,
• renegocjowanie umowy pożyczki,
• wakacje kredytowe.