System Bankowy Rejestr: Co to jest?

System Bankowy Rejestr jest bazą danych osób fizycznych i prawnych, które zalegają z płatnością należności na rzecz banków. Rejestr został założony przez Związek Banków Polskich w 1991 roku. Nazywany bywa także Bankowym Rejestrem Klientów Niesolidnych. Nie każdy kredytobiorca zdaje sobie w ogóle sprawę, że taka baza istnieje, a nie brakuje też takich, którzy nie mają zielonego pojęcia, iż informacje o nich już tam figurują. Warto więc zgłębić temat, aby wiedzieć, w jakich okolicznościach klient może zostać wpisany do rejestru, a także w jaki sposób można sprawdzić, czy jest się tam wpisanym.

Kto może trafić do systemu bankowy rejestr?

W bazie systemu bankowy rejestr może znaleźć się każdy, kto nie wywiązał się z obowiązku w uregulowaniu zobowiązania wobec banku. Dotyczy to zarówno klientów indywidualnych, czyli osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej jak i przedsiębiorców. Aby bank mógł wpisać klienta do rejestru, muszą zaistnieć określone okoliczności:

• opóźnienie w spłacie zadłużenia wyniosło min. 2 miesiące, a kwota zadłużenia wynosi co najmniej 200 zł – w przypadku osób fizycznych,
• opóźnienie w spłacie zadłużenia wyniosło min. 2 miesiące, zaś wartość długu to co najmniej 500 zł – w przypadku przedsiębiorców.

Nie ma większego znaczenia jaki rodzaj produktu finansowego spłaca obecnie dłużnik. Może to być kredyt hipoteczny, gotówkowy, konsolidacyjny czy firmowy – jeśli ww. warunki zostały spełnione należy spodziewać się tego, że znaleźliśmy się w Bankowym Rejestrze Klientów Niesolidnych.

Należy zdawać sobie sprawę z tego, że system Bankowy Rejestr powstał po to, aby kredytodawcy byli narażeni na mniejsze ryzyko udzielenia zobowiązania klientowi, który po prostu nie będzie wypłacalny. Kiedy już klient znajdzie się w bazie danych, to widnieć tam będą takie informacje jak:

• imię i nazwisko albo nazwa firmy,
• adres zamieszkania albo siedziba firmy,
• PESEL,
• NIP i REGON.

Pamiętaj o tym, że dane klientów trafiają do bazy i są tam przechowywane niezależnie od tego, czy klienci wyrażają na to zgodę.

Jakie są konsekwencje, gdy trafię na listę Bankowego Rejestru Dłużników?

Konsekwencje znalezienia się w Bankowym Rejestrze Dłużników za każdym są bardzo przykre dla klienta. Przede wszystkim trzeba wiedzieć, że dane przechowywane są w bazie aż przez 5 lat i to nawet po zamknięciu rachunku bankowego w instytucji, w której powstało zadłużenie. W takiej sytuacji klientowi będzie bardzo trudno zaciągnąć kolejne zobowiązanie w jakimkolwiek banku. Właściwie wszystkie wnioski będą z miejsca odrzucane (system wymiany informacji pozwala innym kredytodawcom zweryfikować, czy klient jest wpisany do bazy). Wprawdzie można negocjować o przyznanie kredytu pomimo wpisu do Bankowego Rejestru, ale w praktyce szanse na to są nikłe.

Niestety, smutna prawda jest taka, że od wpisu do Bankowego Rejestru tak naprawdę mogą dopiero zacząć się kłopoty. Jak już zdążyliśmy wspomnieć, do bazy trafiają klienci, którzy spóźnili się ze spłatą co najmniej 60 dni. Jednakże, jeśli opóźnienie zwiększy się o kolejny miesiąc, to wówczas bank będzie miał prawo wypowiedzieć umowę kredytową. Wówczas klient będzie musiał zwrócić nie to, z czym zalegał przez 3 miesiące, ale całą wartość zobowiązania.

Pewnym pocieszeniem może być natomiast fakt, że Bankowy Rejestr polega na wymianie informacji tylko między instytucjami bankowymi. W związku z tym inne instytucje finansowe, takie jaki firmy pożyczkowe nie należą do systemu. Jeżeli więc klient będzie zainteresowany pożyczką pozabankową, to może się o nią skutecznie starać, nawet jeśli będzie miał negatywny wpis w Bankowym Rejestrze.

Czy osoba fizyczna może wnioskować o raport o sobie z systemu bankowy rejestr?

Każdy klient ma możliwość sprawdzenia, czy figuruje w tejże bazie danych. Można to zrobić wypełniając odpowiedni formularz, który wcześniej należy pobrać ze strony internetowej Związku Banków Polskich. Następnie taki dokument należy wysłać listem poleconym do siedziby ZBP, albo – jeśli nam to po drodze – zanieść bezpośrednio do siedziby związku.

Jednakże, czy pozyskanie takich danych jest kosztowne? Otóż sprawdzenie rejestru raz na 6 miesięcy jest darmowe. Opłaty obejmą jedynie tych klientów, którzy często chcą zaglądać do rejestru. Jeżeli ktoś sprawdzał swoje dane w ciągu ostatnich 6 miesięcy i chce zrobić to ponownie, to wg cennika ZBP będzie musiał zapłacić:

• 10 zł – odbiór osobisty lub na drodze elektronicznej raportu dla osoby fizycznej bądź osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą,
• 18 zł – wysłanie raportu listem poleconym dla osoby fizycznej bądź osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą,
• 15 zł – odbiór osobisty lub na drodze elektronicznej raportu dla przedsiębiorcy,
• 23 zł – wysłanie raportu listem poleconym dla przedsiębiorcy.

Odpowiednio 10 i 18 zł zapłaci też osoba fizyczna, która będzie chciała pozyskać z Bankowego Rejestru dokumenty zastrzeżone.

Jak widać powyższe kwoty nie są ogromne, więc w razie wątpliwości warto częściej sprawdzić raport, co na pewno pozwoli uniknąć przykrych niespodzianek.

Jak usunąć dane z bankowego rejestru?

Samodzielne wykreślenie wpisu przez klienta nie jest możliwe. Jak już wiemy wpisy w bazie pozostają tam przez najbliższych 5 lat i mogą bardzo ciążyć przy chęci pozyskania nowych kredytów. Czy to jednak oznacza, że przez tak długi okres dłużnik jest skazany na złą opinię? Niekoniecznie. Bank może usunąć wpis z rejestru na wyraźną prośbę klienta. W tym celu osoba zainteresowana powinna złożyć do instytucji stosowny wniosek. Dopiero, gdy bank wyrazi na to zgodę, nastąpi wykreślenie wpisu z rejestru.

Czym System Bankowy Rejestr różni się od innych baz dłużników?

Oprócz systemu Bankowy Rejestr mamy inne bazy dłużników. Czym one w ogóle różnią się od siebie? Wiemy już, że Bankowy Rejestr prowadzony jest przez ZBP i dotyczy tylko banków. Ponadto znamy warunki, na których klient może się tam znaleźć. Warto spojrzeć na inne bazy, aby przekonać się, co je różni od Bankowego Rejestru:

1. BIK. Gromadzone są tu dane z całego rynku finansowego – zobowiązania bankowe i pozabankowe, zakupy na raty, rachunki, a nawet alimenty. BIK gromadzi dane zarówno pozytywne jak i negatywne.
2. BIG InfoMonitor. Część grupy BIK. Tu również gromadzone są rozmaite dane o klientach. InfoMonitor stanowi platformę wymiany informacji pomiędzy sektorem bankowym a innymi sektorami gospodarki.
3. ERIF. Ta baza danych należy z kolei do ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A. Podobnie jak BIK gromadzi informacje negatywne jak i pozytywne o dłużnikach z różnego rodzaju zobowiązaniami i zaległościami.
4. KRD. Krajowy Rejestr Długów BIG S.A. ma swoją bazę danych, do której dłużnicy są zgłaszani przez swoich wierzycieli i firmy windykacyjne. Jednakże, prawo do zgłaszania dłużników mają jedynie zarejestrowani użytkownicy platformy.

Oprócz tego na polskim rynku funkcjonują jeszcze: Rejestr Należności Publicznoprawnych, Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych i Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej. Niezależnie od tego, jaka to ma być baza, niedobrze jest otrzymać tam negatywny wpis o sobie.