Upoważnienie a pełnomocnictwo – czym się różnią? Kiedy warto z nich korzystać?

Zdarzają się w sytuacje takie sytuacje, kiedy nie możemy osobiście załatwić pełnych sprawi i potrzebujemy w tym celu reprezentanta naszych interesów. W takich przypadku sprawdzą się upoważnienia i pełnomocnictwa. Czym różnią się między sobą? Do jakich celów warto je wykorzystywać?

By sprawy mógł załatwić ktoś

Zadaniem upoważnienia czy pełnomocnictwa jest formalne wskazanie osoby, która może dokonywać określonych czynności w naszym imieniu. Ustanowiony pełnomocnik może załatwić za nas różnorodne sprawy – od błahych polegających np. na odebraniu listu poleconego poprzez poważniejsze jak chociażby uprawnienie do dostępu do środków gromadzonych na koncie czy prawo do podpisywania umów w naszym imieniu. Upoważnienie i pełnomocnictwo pozwalają na scedowanie prawa do wykonywania pewnych zadań, które powinniśmy wykonać osobiście. Tego rodzaju rozwiązania przydają się w różnego rodzaju sytuacjach, np.:

• w trakcie twojego wyjazdu w czasie, kiedy powinieneś stawić się w urzędzie,
• w przypadku problemów zdrowotnych uniemożliwiających załatwienie danej sprawy,
• natłok obowiązków niepozwalający na osobiste stawiennictwo we wskazanym terminie.

Zachętą do skorzystania z tego rozwiązania jest łatwość jego wdrożenia.

Upoważnienie a pełnomocnictwo – różnice

Chociaż mogłoby się wydawać, że oba rozwiązania służą temu samemu, to zupełnie inne uprawnienia daje upoważnienie a pełnomocnictwo. Warto mieć tego świadomość, aby skorzystać z właściwego rozwiązania i aby wykorzystany przez nas wariant był odpowiedni do sprawy, którą chcemy załatwić za pośrednictwem pełnomocnika.

Upoważnienie do reprezentowania

Upoważnienie a pełnomocnictwo – omówienie różnic zaczniemy od dokładnego wyjaśnienia znaczenia pierwszego z tych pojęć. Pełnomocnictwo jest uprawnieniem dla osoby trzeciej do wykonania określonych czynności w naszym imieniu a nie zamiast nas. Standardowe upoważnienie najczęściej stosuje się w prostych sprawach życia codziennego, np. uprawniając drugą osobę do odbioru korespondencji poleconej czy złożenia dokumentów w urzędzie. Upoważnienie sprawdzi się szczególnie w załatwianiu spraw, w których nie ma mowy o doprowadzeniu przez upoważnionego do nieodwracalnych konsekwencji.

Skutki upoważnienia a pełnomocnictwo wiążące

O ile upoważnienie jest uprawnieniem do wykonania określonych czynności, o tyle ustanowienie pełnomocnictwa niesie ze sobą poważniejsze skutki. Jeśli chcesz, aby ktoś zrealizował określone zadanie w twoim imieniu wystarczy upoważnienie, a pełnomocnictwo będzie uprawniało wskazaną w nim osobę do podejmowania decyzji w sprawach, które ciebie dotyczą. Tym samym pełnomocnik będzie mógł m.in. podpisywać w twoim imieniu umowy czy prowadzić negocjacje z biznesowymi partnerami. Pełnomocnictwo pozwoli mu na przejęcie twoich kompetencji do realizacji określonych w pełnomocnictwie czynności. Działania podjęte przez pełnomocnika będą dla ciebie wiążące.

Upoważnienie a pełnomocnictwo – forma pisemna

Skoro upoważnienie jest jedynie wyrażeniem zgody na wykonanie przez drugą osobą określonej czynności w naszym imieniu to czy powinno mieć formę pisemną. Upoważnienie a pełnomocnictwo – prawo dość dokładnie reguluje kwestię tego drugiego rozwiązania. W przypadku upoważnienia stosuje się ogólne regulacje prawne dotyczące pełnoletności i zdolności do czynności prawnych. W przypadku pełnomocnictwa pełne regulacje można znaleźć w Kodeksie cywilnym. I chociaż regulacje są nieco odmienne dla tych dwóch form, to bez względu na to czy wykorzystasz upoważnienie a pełnomocnictwo, każde z nich powinno mieć formę pisemną. W samym piśmie powinny znaleźć się informacje:

• data i miejsce (miejscowość) sporządzenia pisma,
• dane osobowe mocodawcy (m.in. imię i nazwisko, adres, PESEL, numer i seria dowodu osobistego, numer telefonu),
• dane osobowe (takie same jak w przypadku mocodawcy),
• czego dotyczy upoważnienie/pełnomocnictwo, jasne wskazanie jakie uprawnienia daje upoważnienia a pełnomocnictwo dla wskazywanej w dokumencie osoby,
• podpisy obu stron pisma.

W kontekście formy pisemnej trzeba pamiętać o jednej rzeczy: darmowe jest upoważnienie, a pełnomocnictwo? Opłata skarbowa w jego przypadku wynosi 17 zł.

Upoważnienie a pełnomocnictwo w administracji

Z upoważnienia i pełnomocnictw najczęściej korzysta się w działaniach administracyjnych. Upoważniamy do odbioru pism za pokwitowaniem czy do dostarczania dokumentów do urzędu. Pełnomocnictwa zaś stosujemy w sytuacjach wymagających podejmowania decyzji w naszym imieniu, np. podpisywanie różnego rodzaju umów (np. wynajem lokalu) czy dokonywanie zmian w trwających już umowach (np. zmiana planów taryfowych w telefonii komórkowej). Do nieobciążających nieodwracalnymi skutkami sytuacji wystarczy upoważnienie, a pełnomocnictwo warto wykorzystać w działaniach, które przynoszą wiążący efekt.

Upoważnienie a pełnomocnictwo do konta

Jaka jest różnica między upoważnieniem a pełnomocnictwem do konta bankowego? W tym przypadku każda z ww. form przyznania prawa do reprezentowania naszej osoby będzie miała zupełnie odmienne skutki. Upoważnienie może dotyczyć np. możliwości korzystania ze środków gromadzonych na koncie (np. żona została upoważniona do wypłaty pieniędzy z konta męża). Natomiast pełnomocnictwo daje szersze uprawnienia dotyczące zarządzania kontem bankowym w imieniu jego właściciela. Przykładowo: pełnomocnictwo może pozwalać na podejmowanie decyzji dotyczących np. utworzenia lokaty czy inwestowania części środków. Pełnomocnik może – jeśli będzie to przewidywało ustanowione pełnomocnictwo – podejmować w naszym imieniu decyzje dotyczące kredytów czy pożyczek. Jak widać, skutki pełnomocnictwa do konta są bardzo poważne. Dlatego ustanawiając je (nawet jeśli chodzi o pełnomocnictwo dla członka rodziny – wzór znajdziesz tutaj), dokładnie zastanów się czy wybrana przez ciebie osoba jest godna zaufania.

Upoważnienie a pełnomocnictwo substytucyjne

Warto też zwrócić uwagę na tzw. pełnomocnictwo substytucyjne. Ten specyficzny rodzaj pełnomocnictwa daje pełnomocnikowi prawo do… ustanawiania kolejnych pełnomocników. Kwestię pełnomocnictwa substytucyjnego reguluje art. 106 Kodeksu cywilnego, który jasno wskazuje, że możliwość ustanowienia innych pełnomocników przez pełnomocnika musi wynikać z treści przyznanemu mu pełnomocnictwa, z ustawy lub stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Pełnomocnictwa substytucyjnego nie należy też mylić z oddzielnymi pełnomocnictwami udzielanymi przez mocodawcę dla kilku pełnomocników (tę kwestię reguluje art. 107 KC).

Upoważnienie a pełnomocnictwo – opłata skarbowa zawsze obowiązkowa?

Wróćmy jeszcze do kwestii opłat za ustanowienie pełnomocnictwa czy wydania upoważnienia. Czy w tym pierwszym przypadku opłata skarbowa zawsze jest konieczna? Nie dotyczy ona pełnomocnictw dla:

• osób spokrewnionych z mocodawcą (małżonka, rodziców, dziadków, dzieci wnuków, rodzeństwa),
• w przypadku przedsiębiorców – osoby ustanowionej jako pełnomocnik w CEIDG,
• kontaktów z ZUS.

Czy warto korzystać?

Bez wątpienia upoważnienie i pełnomocnictwo to przydatne rozwiązania dla wielu z nas. Przede wszystkim:

• pozwalają na wskazanie osoby, która może nas reprezentować w określonych sytuacjach,
• nie są skomplikowane od strony formalnej,
• wiążą się z niskimi kosztami (17 zł), a w niektórych przypadkach są darmowe,
• ułatwiają zarządzanie wieloma aspektami życia (szczególnie w przypadku biznesu).